ارزيابي مدل‎هاي تجربي شوري‌زدايي خاك‎هاي شور و تعيين مدل مناسب براي اراضي شمال اهواز

ارزيابي مدل‎هاي تجربي شوري‌زدايي خاك‎هاي شور و تعيين مدل مناسب براي اراضي شمال اهواز

شوري و افزايش سديم خاك به علت تجمع نمك پديده‌اي است كه در اراضي فارياب مناطق خشك و نيمه‎خشك اتفاق مي‎افتد و اصلاح اراضي شور تاثير بسزايي در افزايش توليد محصول دارد. كشاورزي فارياب كه از چند دهه قبل توسعه زيادي پيدا كرده است باعث افزايش شوري در اراضي آبي شده و افزايش اراضي آبي كه در اثر تجمع نمك بصورت لم يزرع درآمده‌اند ساختار اجتماعي، اقتصادي و زيست بوم محلي را تهديد مي‌كند. هدف اصلي اين تحقيق بررسي ميزان اعتبار مدل‎هاي تجربي شوري زدايي نمك‎هاي محلول خاك‎هاي شور و سديمي و هم‎چنين ارايه فرمول تجربي مناسب جهت برآورد آب خاك‎شويي براي اصلاح خاك مناطق مورد نظر بوده است. بنابراين آزمايش خاك‎شويي روي 2 سري خاك، يكي سري خاك ابوبقال در زير گروه Typic Salorthids در رده اريدي سول (Aridisals) با كلاس شوري و قلياييت S4A4 (منطقه 1) و ديگري سري خاك رامين در زير گروه Typic Torrifluvents در رده انتي سول (Entisols) با كلاس شوري و قلياييت S3A2 (منطقه 2)، با استفاده از آب رودخانه كارون با چهار تيمار 25، 50، 75 و 100 سانتي‎متر آب خاك‎شويي و در سه تكرار تا عمق نمونه‎برداري 200 سانتي‎متري خاك در استوانه هاي مضاعف در جلگه خوزستان (شمال اهواز) انجام گرفت. نتايج نشان داد كه با كاربرد 100 سانتي‎متر عمق آب خاك‎شويي در منطقه 1، 12/87% و در منطقه 2، 54/84% املاح تا عمق 100 سانتي‎متري شسته شده اند. هم‎چنين نتايج ارزيابي 18 مدل مختلف شوري‎زدايي نشان داد كه در منطقه 1، مدل تجربي درجه سوم و در منطقه 2، مدل نمايي بالاترين همبستگي و دقت را دارا بودند.

Soil salinization and sodification caused by salt accumulation are the common phenomena that manifest in irrigated agriculture in arid and semiarid regions, and reclamation of salt-affected soils has become an important tool for improving crop production. The irrigated agriculture is suffering severe secondary salinization. A large quantity of irrigated land has been abandoned due to salt accumulation which is threatening local environment and socio-economy. The aims of this research was evaluation of empirical desalinization models of saline soils, and determining the appropriate model for soil reclamation at these sites. For this purpose, two experimental areas (Sl, S2) of north-Ahwaz at Khuzestan province, Iran were selected and four treatments with three replications by series of double rings were applied. The treatments were included 25, 50, 75 and 100 cm water application. It was concluded that 87.12 and 84.54% of initial salinity in pilots S1 and S2 was removed by 100 cm water leaching at one meter layer of soil, respectively. In this study, 18 empirical models were compared by using initial and final values of electrical conductivity (EC) relation to net leaching water depth to soil depth. The results showed that cubic and exponential models were the best models with high correlation and accuracy in pilots S1 and S2, respectively.