معرفي كلن‌هاي برتر غيربومي صنوبر تاج‌باز در ايستگاه تحقيقات بلداجي استان چهارمحال و بختياري

اين تحقيق با هدف تعيين سازگارترين كلن‌ها با توليد زياد چوب در ايستگاه تحقيقات صنوبر و درختان سريع‌الرشد واقع در شهر بلداجي استان چهارمحال و بختياري اجرا گرديده است. به‌منظور اجراي اين تحقيق از 12 كلن (تيمار) غير بومي تاج‌باز از گونه‌هاي Populus euramericana و Populus deltoides استفاده گرديد. كلن‌هاي ياد شده با فاصله 4×4 متر و در قالب طرح آماري بلوك‌هاي كامل تصادفي و در سه تكرار كشت شدند. اطلاعات مربوط به قطر، ارتفاع، رويش كل و رويش متوسط حجمي هر كلن به‌صورت ساليانه و تاج درختان در سال آخر (سال هشتم) براي 9 درخت مياني هر كلن برداشت و سپس تجزيه و تحليل گرديد. از مهمترين نتايج بدست آمده در اين تحقيق، ميزان توليد چوب كلن‌هاي مورد بررسي بود كه بر اين اساس از نظر توليد چوب، كلن‌هاي Populus euramericana 154، Populus euramericana costanzo، Populus euramericana I.214، Populus euramericana vernirubensis و Populus euramericana 262 به‌ترتيب با 12/13، 83/12، 54/12، 11/12 و 65/11 مترمكعب در هكتار و در سال، داراي بيشترين ميزان رويش حجمي بودند كه به‌عنوان كلن‌هاي سازگار با توليد زياد چوب معرفي شدند. بنابراين در نگاه اول، توليد چوب كلن‌هاي يادشده در مقايسه با توليد آنها در مناطق با دوره رويش طولاني، كمتر به‌نظر مي‌رسد ولي اگر با كمي دقت به رويش بوجود آمده براي اين كلن‌ها طي 8 سال اجراي تحقيق توجه شود، مشخص مي‌شود كه توليد بدست آمده، در مدت 8 فصل رويشي 5/5 ماهه مي‌باشد. بنابراين به‌نظر مي‌رسد براي بيان سن درختان صنوبر و از آن مهمتر مقايسه توليد چوب آنها در مناطق مختلف به‌جاي مقياس سال بايد از مقياس ماه استفاده گردد.

This study was performed in order to find the superior poplar clones with high wood production in Research Station of Poplus and fast growing trees in Boldaji, Chaharmahal-Bakhtiari province. We first, selected 12 exotic clones from Populus euramericana and Populus deltoides species. Then, the clones were planted in a completed randomized blocks design with 3 blocks and 9 replicates. The experiment started at 1999. Dbh, height and crown width of trees were measured within 8 years and total volume as well as dbh, height and volume increment of all clones were calculated. Results showed that the volume increment of clones Populus euramericana I-154, Populus euramericana costanzo, Populus euramericana I-214, Populus euramericana vernirubensis and Populus euramericana 262 were 13.2, 12.83, 12.54, 12.11 and 11.65 m³/h/year, respectively; which were significantly higher than other clones. As a result, these clones are introduced as the most promising clones in term of wood production. In compare to regions with longer growth seasons, the wood production by mentioned clones seems lower, however, it should be mentioned that this wood production has been achieved only within 5.5 months of growing season in Boldaji. It seems that using year scale for the age of poplar trees could be substitute by month scale.