استخراج و اندازه‌گيري تركيب كويرستين در اندامهاي مختلف سه گونه گياهي بومادرانAchillea millefolium L.، Achillea biebersteinii Afan. و Achillea tenuifolia Lam.

فلاونوييدها طبقه بزرگي از پلي‌فنل‌ها با بيش از 4000 تركيب هستند، كه در گياه نقش آنتي‌اكسيداني را در فتوسنتز به‌عهده دارند و در انسان داراي اثرهاي آنتي‌اكسيداني، ضدالتهابي، جلوگيري‌كننده سرطان و محافظت‌كننده از قلب مي‌باشند. تركيب كويرستين در گروه فلاونول قرار دارد و براي مقابله با ويروس‌ها و سلول‌هاي سرطاني استفاده مي‌شود. هدف از اين تحقيق، استخراج و اندازه‌گيري تركيب كويرستين در سه گونه گياهي بومادران Achillea tenuifolia، A. biebersteinii و A. millefolium بود. نمونه‌ها در اوايل خردادماه 1389 از موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع كشور جمع‌آوري و سپس از اندام‌هاي مختلف (گل، برگ و ساقه) با روشهاي مختلف استخراج انجام گرديد. در روش اول، نمونه با حلال كلروفرم توسط دستگاه سوكسله به مدت 72 ساعت استخراج گرديد. در روش دوم، به نمونه قبلي كه با حلال كلروفرم استخراج شده بود پس از جدا كردن حلال، متانول اضافه كرده و مجدداً عمل استخراج انجام گرديد. در روش سوم، با توجه به ميزان ماده خشك از گياه تازه و با حلال‌هاي متانول و اسيد استيك (به نسبت 1:9) توسط دستگاه آسياب برقي خرد و همزمان صاف گرديد. در روش چهارم، ابتدا گياه تازه با دستگاه آسياب برقي خرد شد و سپس با حلال‌هاي متانول و اسيد استيك (به نسبت 1:9) و به مدت يك هفته خيسانده سپس صاف گرديد، بعد همه نمونه‌هاي بدست آمده به حجم 30 ميلي‌ليتر تغليظ گرديدند. جمعاً 36 نمونه بدست آمدند كه ميزان تركيب كويرستين توسط دستگاه كروماتوگرافي مايع با كارايي بالا (HPLC) مورد اندازه‌گيري قرار گرفت. بيشترين مقادير تركيب كويرستين در گل (ppm 2164) و برگ A. millefolium (ppm 2064) به روش استخراج با سوكسله و حلال متانول بدست آمد. بيشترين مقدار كويرستين در ساقهA. millefolium (ppm 2034)، به روش خيساندن با حلال متانول بدست آمد و كمترين مقادير كويرستين در روش استخراج با كلروفرم، در برگ A. millefolium (ppm 127)، در ساقه A. biebersteinii (ppm 110) و در ساقه A. tenuifolia (ppm 23) مشاهده شد.

Flavonoids, are a large class of polyphenols, with more than 4000 combinations. They have a antioxidant role in plant photosynthesis and in human body have such as antioxidant, anti-inflammatory, anticancer and profection of the heart. Quercetin is in flavonol group, is used to fight with viruses and cancer cells. In this study, extraction and measurement of quercetin were carried out in A. millefolium L., A. biebersteinii Afan. and A. Tenuifolia Lam. species. Samples were collected in early June 2010 from experiment farms, in Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran. Various extraction methods were tested using different organs (flowers, leaves and stems) performed. The extraction from stem is reported for the first time. In the first extraction was performed soxhlet apparatus using with chloroform solvent for 72 hours. In the second method the previous sample with chloroform solvent extraction had been performed after separating the solvent, adding methanol extraction surgery was performed again. The third method, depending on the amount of plant matter with solvents methanol and acetic acid (ratio 9:1) by small electric mill and was filtered, in the end a new method with solvents, methanol and acetic acid (ratio 9:1) by electric mill crushed and then soaked for a week and was filtered. Then all samples were concentrated into 30 ml. Totally 36 samples were obtained by the amount quercetin contents in 36 obtained samples were measured combined with High-Performance Liquid Chromatography (HPLC). The highest amount of quercetin (2164 ppm) obtained in flower of A. millefolium. In second method with methanol by soxhlet apparatus were 2064 ppm in leaves, and was 2034 ppm in stem, in fourth method Macerated with methanol related to first method in A. millefolium was lowest 127 ppm amount, in stem of A. biebersteinii was 110 ppm and 23 ppm was btained from A. tenuifolia stem.