بررسي عملكرد رويشي كاج بروسيا (مطالعه موردي: طرح جنگلكاري عرب‌داغ، استان گلستان)

Study on growth performance of Turkish pine (Case study: Arabdagh afforestation plan, Golestan province)

اين تحقيق به‌منظور بررسي عملكرد رويشي جنگلكاري 17 ساله كاج بروسيا (مبدا بذر تركيه) به مساحت 63 هكتار با تراكم كاشت 3×2 متر در پارسل 15 سري يك طرح جنگلكاري عرب‌داغ استان گلستان انجام گرفت. 63 قطعه نمونه مربعي به مساحت 400 مترمربع به‌صورت منظم تصادفي در منطقه مورد نظر پياده شد. متغيرهاي برداشت شده در قطعات نمونه عبارتند از: قطر برابر سينه، ارتفاع كل، ضريب شكل، زادآوري، چندشاخگي تنه، شادابي تاج، سلامت تنه، شاخه‌دواني، شاقولي بودن تنه و تقارن تاج. محاسبات ميانگين قطر و ارتفاع، سطح مقطع، ضريب قدكشيدگي، حجم و متوسط رويش ساليانه حجمي و همچنين تحليل روابط بين متغيرها انجام گرفت. نتايج نشان داد كه در مقايسه با جنگلكاري‌هاي مرغوب كاج بروسيا در كشور مبدا (تركيه) با سن و تراكم كاشت يكسان، منطقه عرب‌داغ از متوسط قطر برابر سينه و سطح مقطع برابر سينه بيشتر (043/14 در برابر 7/13 سانتي‌متر و 983/27 در مقابل 24 مترمربع در هكتار) و ارتفاع غالب، متوسط ارتفاع، حجم در هكتار و متوسط رويش ساليانه حجمي در هكتار كمتر (به‌ترتيب 07/9 و 016/8 در مقابل 93/10 و 80/8 متر، 449/95 و 618/5 در مقابل 112 و 6/6 مترمكعب در هكتار) برخوردار است و به‌طور كلي از نظر كلاسه رويشگاهي بين رويشگاه‌هاي متوسط تا خوب قرار مي‌گيرد. بنابراين مي‌توان مناطقي با شرايط اكولوژيكي مشابه را به‌عنوان عرصه‌هاي مناسب جنگلكاري با گونه كاج بروسيا مورد توجه قرار داد.

This research was carried out in parcel 15 of the first district of Arabdagh afforestation plan to study the growth performance of 17- year old Turkish pine (Pinus brutia Ten.) plantations (ca. 63 ha and 2×3 m spacing). Sixty three sample plots were selected as random-systematic design. Within each plots, DBH, Total Height (TH), form factor, natural regeneration, stem form, crown vitality, stem health, mode of branching, stem straightness and crown symmetry were recorded. Computation of Dominant Height (DH), mean height and DBH, Basal Area (BA), height/DBH ratio, Total Volume (TV) and Mean Annual Increment of Volume (MAIV) and analysis of variable correlations were performed. Results showed that Arabdagh plantation had greater DBH and BA (14 vs. 13.7 cm and 27/983 vs. 24 m2/ha respectively) and less DH, mean height, TV and MIAV than the good sites of Turkish pine plantations in the country of origin with same age and plantation density which generally located between good and medium site conditions for Turkish pine plantation. Therefore regions with same ecological conditions can be considered as suitable sites for Turkish pine plantation.