ميكوريز آربسكولار در كيكم (Acer cinerascens) در دو فصل بهار و پاييز و ارتباط آنها با برخي عناصر غذايي ضروري (مطالعه موردي: بازفت، چهارمحال و بختياري)

Arbuscular mycorrhizal symbiosis of Acer cinerascens and effects of season variation on some rhizosphere (Case study: Bazoft, Chaharmahal-o-Bakhtiari)

قارچ‌هاي ميكوريزي آربسكولار از جمله مهم‌ترين ريزموجودات خاكزي هستند و نقش بسيار مهمي در حاصلخيزي خاك ايفا مي‌كنند. گياهان مختلف به علت داشتن ويژگي‌هاي منحصر به فرد فيزيولوژيكي و مورفولوژيكي در ريشه خود، همزيستي متفاوتي با اين قارچ‌ها دارند. در اين پژوهش براي بررسي رابطه قارچ ميكوريزي آربسكولار و برخي عناصر ريزوسفري و عوامل فيزيكي و شيميايي خاك، 30 پايه كيكم در رويشگاه طبيعي آن در منطقه بازفت در چهار محال و بختياري انتخاب شدند. در دو فصل بهار و پاييز، از ريشه‌هاي كيكم و خاك اطراف آنها نمونه‌برداري شد. ابتدا اسپورهاي قارچ‌هاي آربسكولار همزيست با گونه كيكم (Acer cinerascens) به روش الك مرطوب و سانتريفوژ كردن با ساكارز، جداسازي و براساس صفات مورفولوژيكي چهار گونه Glomus و يك گونه Acaulospora تا حد جنس شناسايي شدند. همچنين براي تعيين درصد كلنيزاسيون ريشه، با استفاده از محلول رنگي آنيلين‌بلو ?‌ درصد، قطعاتي از ريشه‌ها رنگ‌آميزي شدند. بين فراواني اسپور و درصد كلنيزاسيون ريشه در بهار و پاييز اختلاف معني‌داري مشاهده شد. درصد كلنيزاسيون ريشه با پتاسيم قابل جذب در فصل بهار همبستگي مثبتي نشان داد كه ممكن است به دليل تنش‌هاي فيزيولوژيكي مانند نزديك شدن به دوره بذردهي باشد كه به افزايش كلنيزاسيون ريشه منجر شده است. بين نيتروژن كل و فسفر قابل جذب در فصل بهار و پاييز همبستگي معني‌داري وجود نداشت.

Arbuscular mycorrhizas fungi (AM) are the most important microorganisms of soil having an important role in soil fertility. The symbiosis rate between AM and plants are different based on specific physiological characteristics and morphological root characteristics. Thirty individuals of Acer cinerascens grown in natural habitats located at Bazoft, Chaharmahal-o-Bakhtiari, the western forests of Iran, were chosen. Roots were sampled during spring and autumn to find out the interactions between arbuscular mycorrhizal and soil elements. Arbuscular mycorrhizal fungi were isolated and characterized by wet sieve. Then roots were stained and colonization percentage was measured. Four species of Glomus and one species of Acaulospora were identified. Significant difference was found between arbuscular mycorrhizal colonization percentage and spore frequency in spring and autumn. Significant correlation was observed between colonization percentage and availability of potassium in spring.