بررسي اثر فرم درختان بر برخي از خصوصيات بذر بلوط ايراني (Quercus persica) (مطالعه موردي: جنگل هاي زاگرس گيلانغرب)

Investigation on the effect of tree forms on characteristics of Quercus brantii (Quercus persica( seeds (Case study: Zagros forests, Gilane Gharb)

به منظور آگاهي از تاثير فرم درختان بر خصوصيات بذر بلوط ايراني در جنگل هاي زاگرس، در يك دامنه شمالي (1960-1040 متر از سطح دريا) در جنگل هاي بلوط شهرستان گيلانغرب، بذر 60 درخت (از هر دو نوع فرم دانه زاد و شاخه زاد) جمع آوري و بررسي شد. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه قطر، تاج پوشش و ارتفاع درخت، تعداد بذر، وزن بذر و بذر پوك در بين درختان متعلق به دو فرم درخت، تفاوت معني دار داشتند. نتايج همبستگي نشان داد كه در درختان دانه زاد، صفت وزن هزار دانه با صفات تعداد بذر، وزن تك بذر، بذر سالم و بذر پوك در سطح احتمال 1 درصد و با صفت جوانه زني در سطح احتمال 5 درصد همبستگي مثبت و معني دار دارد. در درختان شاخه زاد، صفت وزن هزار دانه با صفات وزن تك بذر و بذر سالم در سطح احتمال 1درصد و با صفت بذر پوك در سطح احتمال 5 درصد همبستگي مثبت و معني دار دارد و با صفات تعداد بذر و جوانه زني همبستگي ندارد. نتايج تجزيه واريانس براي صفات بين هر دو فرم نيز نشان داد كه غير از صفات وزن تك بذر و وزن هزار دانه كه تفاوت معني دار نشان ندادند، در ديگر فاكتورها بين دو فرم، تفاوت معني دار وجود دارد. بنابراين پيشنهاد مي شود هنگام تهيه بذر از درختان به منظور توليد نهال و ديگر عمليات احيايي (جنگلكاري)، بذرها بيشتر از درختان دانه زاد، از دامنه ارتفاعي مشابه ارتفاع منطقه مورد عمل (همراه با در نظر گرفتن ديگر شرايط مرتبط) و از مناطق متفاوت جمع آوري شوند.

In order to investigate the effect of tree forms on characteristics of Quercus brantii, seeds of 60 trees (both tree forms: high and coppice trees) were collected and studied on north-facing slopes ranging from 1040 to 1960 m a.s.l in Gilane Gharb city, Iran. The results of analysis of variance showed that there is significant difference between two forms of trees regarding to number and weight of seed, unsound seed, canopy and height of trees. Analysis of correlation indicated that in high trees, 1000- seed weights had positive and significant correlation with number of seeds, weight of individual seeds, sound seeds, unsound seeds (p?%1), and with germination (p ?%5). In coppice trees, 1000-seed weights had positive and significant correlation with individual seed weight, sound seeds(p ?%1), and unsound seed(p ?%5), but they had no correlation with seed number and seed germination. The results of ANOVA showed that the difference between two forms was significant other than individual seed weights and 1000-seed weights. Therefore it would be better to collect seeds from high trees, use the seeds of trees grown in the same elevation (considering other affecting conditions) and from different areas to prepare seeds for seedlings and afforestation.