مبادي تحليلي و استنباطي مسيله شرّ از ديدگاه قاضي عبدالجبار معتزلي اسدآبادي

The Analytical and Deductive Principles of Evil, according to Qazi ʹʹAbd al-Jabbar Aljabbar AsadAbadi Muʹʹtazilah (Separatist)

مقاله حاضر با تمسك به روش تحليلي و اسنادي نشان مي‏دهد قاضي عبدالجبار به ويژگي‏هايي در شهود اخلاقي قايل است كه مبناي دريافت اصول اخلاقي هستند. وي از اين منظر معناي شر را شناسايي كرده و براي آن تعريف حقوقي ارايه نموده است. از اين‏رو، هدف مقاله ارايه مباني و اصول «شر»، از ديدگاه قاضي عبدالجبار است. در اين زمينه، بيهودگي و دروغ‏گويي به عنوان مباني ظهور شر معرفي شده، جايگاه خداوند و نسبت او با شر نيز مورد تحليل قرار مي‏گيرد. عبدالجبار در راستاي نظر به اصل موضوع نيز سه دسته دليل فلسفي، كلامي و وحياني ارايه كرده تا نشان دهد خداوند نيز قادر به انجام شر مي‏باشد.

Present paper seeks to offer a research showing that Qazi ‘Abd Aljabbar believes in some qualities in moral intuition which provide the basis to understand moral rules. The research method is library and documentary. He recognizes the essential meaning of evil from this point of view and proposes a legal definition for it. Hence, the article seeks to provide principles and bases of "evil" from the viewpoint of Qazi ‘Abd al-Jabb?r. In this respect, absurdity and lying are presented as bases for evil manifestation, and Godʹs status and His relation with evil are investigated and analyzed. ‘Abd al-Jabb?r. considering the Subject-matter in question, has proposed three groups of reasons - philosophical, theological, and revealed – to prove that God can do evil, too.