نقد و تحليل مشخّصه‌هاي بارز رمانتيسم در شعر محمّدتقي بهار

Criticism and Analysis of Romantic Elements of Bahar’s Poetry

رمانتيسم، يك نهضت فكري، ادبي، فرهنگي و اجتماعي است كه در اواخر قرن هجدهم ميلادي در اروپا ظهور و بروز يافته است. اين نهضت توانست فرهنگ و انديشه‌ي بسياري از ملل مختلف جهان ـ از جمله ايران ـ را تحت تاثير آراي و عقايد خود قرار دهد. مقوله‌ي رمانتيسم در هر دوره‌اي از شعر و نثر فارسي به شكل‌هاي گوناگون به چشم مي‌خورد؛ امّا در عصر مشروطه اين نهضت عمدتاً از اعماق تحوّلات ادبي و اجتماعي آن دوره برآمده است. شاعراني چون: ميرزاده‌ي عشقي، نسيم شمال و ملك‌الشعراي بهار، چهره‌هاي شاخص ادبيّات مشروطه هستند كه هر كدام از آنان انديشه‌هاي خاص خود را در شعر انعكاس داده‌اند. ملك‌الشعراي بهار با وجود اين كه داراي گرايش شعري كلاسيك است، به علّت نوگرايي عصر خويش، اشعاري را سروده كه با عناصر رمانتيك هم‌خواني كامل دارد. پنج اصل مهم از اصول فكري رمانتيك‌ها يعني؛ آزادي، هيجان و احساس، گريز و سياحت، كشف و شهود، تشخيص عمومي (منِ واقعي) و افسون سخن (صور خيال) بخش گسترده‌اي از مضامين شعري او را تشكيل مي‌دهد و هيچ‌گاه نمي‌توان آنها را از تار و پود شعرش جدا نمود.

Romanticism is an intellectual, literal, cultural, and social movement which appeared in the late eighteenth century in Europe. This movement could affect the culture and intellect of many different nations, including Iran. Romanticism could be found in every period of Persian poetry and prose in different ways, but in the Constitutional period it was in the heart of literal and social changes. The poets such as Mirzadeh Eshqi, Nasim Shomal, and Bahar are the most famous ones in constitutional literature, reflecting their special thinking in their poetry. Although Bahar has a tendency toward the classical poetry, because the modernism of his time, he has composed some poems completely compatible with romantic elements. The six main points of romantic thinking (freedom, emotion and feeling, escape and journey, discovery and intuition, common sense, and imagination) constitute a large part of his poetry which can never be separated from it.