تكرار در غزليّات مولوي

Repetition in Mowlanaʹʹs Lyrics

اگر شعرفارسي را براساس دومكتب عشق و عقل طبقه‌بندي‌كنيم، آخرين‌كتاب‌مدرسه‌ي عشق، غزليّات شمس است، ديواني كه وجدوشور وجوش و خروش است و بس. ديواني كه پيوند غزل و موسيقي درآن به‌كمال است. بخشي از اين موسيقي از طريق تكرار است. ارزش‌‌تكرار از ديدگاه علم معاني تاكيد است و تاكيدگاهي به منظور تعظيم، تحقير، تحذير، اغرا و ... صورت مي‌گيرد. هدف مولانا از تكرار، پررنگ‌تر نشان دادن زمينه ي تصويراست؛ و از آن به عنوان نيرويي براي بيان اعلاي مفاهيمي استفاده مي‌كند كه زبان از بيان آن به ستوه آمده است و به نوعي مي‌توان گفت زبان الكن‌گشته ومخاطب بايد براي درك منظور گوينده درآن‌ها غوص‌نمايد، و در خود حالي چون سراينده‌اش بيابد تا ارزش هنري آن را دريابد. از طرفي، در بديع لفظي، تكرار، موسيقي كلام را به وجود مي‌آورد و موجد صناعاتي از قبيل: هم‌صدايي، هم‌حرفي، ردالصدرالي‌العجز، ردالعجزالي‌الصدر، تبديل و عكس و ... است. نبايد فراموش‌كرد يكي از عوامل‌موسيقي درشعرفارسي، قافيه و رديف است؛ كه خود نوعي‌تكرار محسوب مي‌شود.

If Persian poetry is divided into two schools of love and wisdom, the last book of the school of love is "The Lyrics of Shams," a book replete with feelings, emotions, excitement, and enthusiasm, a book in which music and lyrics are perfectly joined. Repetition denotes emphasis; emphasis may be used to praise, despise, warn, …. Mowlanaʹs use of repetition is aimed to highlight the foreground of the picture. He uses it as a power to express sublime ideas that language is not able to express. In other words, language is not effective enough; the audience should try to feel like the composer of the poem in order to realize its artistic value. Repetition creates music and also arts such as alliteration, anadiplosis, epanalepsis, chiasm…. An important musical element in Persian poetry is the rhyme, which is a kind of repetition.