مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - ارزشيابي مواجهه كارگران با ذرات هوابرد آب ماستيك و بررسي عوامل موثر بر انتشار آن در يك شركت خودروسازي

چكيده فارسي :

مقدمه: آب ماستيك‌ها به‌ميزان وسيعي در عمليات ماشين‌كاري براي خنك و روان‌كاري عمليات و كاهش اصطكاك بين قطعه و ابزار و در نتيجه كنترل حرارت حاصله به‌كار مي‌روند. آب‌ماستيك‌ها به 4 گروه اصلي روغن‌هاي نامحلول، روغن‌هاي محلول، آب ماستيك‌هاي نيمه‌سنتتيكي و سنتتيكي تقسيم مي‌شوند. عوارض مختلف تنفسي، پوستي، سرطان و حتي عقيمي به مواجهه با آب ماستيك‌ها نسبت داده مي‌شود. هدف از مطالعه حاضر، بررسي ميزان مواجهه كارگران با اين آلاينده و همچنين بررسي عوامل موثر بر انتشار آن در يك شركت خودروسازي بوده است. مواد و روش‌ها: اين مطالعه از نوع مقطعي مي‌باشد كه در واحدهاي ماشين‌كاري توليد سيلندر و سرسيلندر يك شركت خودروسازي در دو فصل بهار و تابستان انجام شد. از ميان 300 كارگر شاغل در اين سالن‌ها، 75 نفر به‌صورت تصادفي انتخاب و در مطالعه شركت داده شدند. از 38 نفر نمونه‌برداري ذرات كل و از 37 نفر نمونه‌برداري ذرات توراسيك صورت گرفت. نوع آب ماستيك مصرفي در صنعت مورد مطالعه از نوع محلول در آب بود. نمونه‌برداري و تعيين ميزان مواجهه بر مبناي روش NIOSH5524 انجام گرفت و از پمپ نمونه‌برداري فردي، فيلتر هولدر 37 ميلي‌متري، فيلتر تفلوني و سيكلون فردي استفاده گرديد. همچنين براي بررسي تاثير دما و سرعت جريان هواي سالن‌ها بر ميزان هوابردهاي آب ماستيك از انمومتر حرارتي استفاده شد، لذا همزمان با نمونه‌برداري فردي، اين دو عامل نيز اندازه‌گيري گرديدند. سپس داده‌ها با آزمون هاي آماري تي، من ويتني، آنوا، رگرسيون و ضريب همبستگي پيرسون تجزيه و تحليل گرديدند. يافته‌ها: براساس يافته‌هاي مطالعه حاضر، ميانگين مواجهه كارگران با ذرات كل معلق معادل 3/1 ±65/2 و ذرات توراسيك معلق معادل 95/0± 64/1 ميلي‌گرم بر مترمكعب بود و ميانگين مواجهه با ميست‌هاي كل آب ماستيك معادل 92/0 ±19/2 و با ميست‌هاي توراسيك آب‌ماستيك معادل 88/0±28/1 ميلي‌گرم‌برمترمكعب بود. همچنين مشخص‌شد ميزان‌مواجهه در سالن سيلندرتريمري بيشتر از سالن‌هاي سرسيلندرتريمري و دانوبات بوده (05/0(P < و دما برميزان انتشار ميست‌هاي آب‌ماستيك تاثير معنادار دارد(05/0(P < . نتيجه‌گيري: كليه مقادير سنجش‌شده كم‌تر از حدود مجاز مواجهه mg/m3 5 (TLV-TWA,PEL) بود، هرچندكه در مقايسه با مقدار پيشنهاديmg/m3 5/0(NIOSH-REL) كليه كارگران در معرض مواجهه با تراكمي بيشتر از حد پيشنهادي بودند. نتايج نشان‌داد كه در ميان متغيرهاي جوي مطالعه‌شده، دماي سالن نقش مهمي در افزايش توليد و انتشار ميست‌هاي آب ماستيك دارد (576/0r =).