توصيف انواع آغازگر در بيان نوشتاري دانش‌آموزان كم‌توان ذهني مقاطع مختلف شهر تهران بر مبناي فرانقش متنيِ دستور نقش‌گراي نظام‌مند هليدي

A Description of Different Themes in the Written Discourse of Educable Intellectually Disabled Students in Tehran

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسي انواع آغازگر و توزيع آنها در بيان نوشتاري دانش آموزان كم‌توان ذهني شهر تهران در مقاطع و پايه هاي تحصيلي مختلف بر مبناي فرانقش متني معرفي شده در رويكرد نقش‌گراي نظام مند هليدي است. روش: براي جمع‌آوري داده ها از شيوه نمونه گيري تصادفي خوشه اي استفاده شد و در نتيجه در مجموع 311 دانش آموز از ميان 1737 دانش آموز مشغولِ تحصيل در مقطع ابتدايي و پيش‌حرفه اي و حرفه اي انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوري داده ها در پژوهش چهار قصه تصويري بود. دانش‌آموزان به‌صورت انفرادي براي قصه‌هاي تصويري داستاني نوشتند ؛سپس داده ها بر مبناي فرانقش متني و با توجه به انواع آغازگر در بندهاي زبان فارسي توصيف شد و نتايج در پايه-هاي مختلف با يكديگر مقايسه شدند. يافته ها: آغازگر فاعلي غيرمحذوف در پايه هاي تحصيلي مختلف، پررخداد ترين آغازگر است (61 درصد). زبان فارسي ضمير انداز است و انتظار مي رود در جملات خبري، آغازگر فاعلي محذوف آغازگر بي نشان و پر رخداد ترين آغازگر باشد، اما در پژوهش حاضر، آغازگر فاعلي محذوف در 34 درصد بندها مشاهده شده است. آغازگر متني نيز در 23 درصد بندها مشاهده شده است. ساير انواع آغازگرها هر يك كمتر از 3 درصد رخداد داشته اند. نتيجه‌گيري: پس از تحليل آماري آزمون خي دو نشان مي دهد كه تفاوت در استفاده از هر آغازگر در پايه هاي مختلف تحصيلي در سطح 001/0P? معنادار است؛ به جز آغازگر مفعولي. همچنين تفاوت استفاده از آغازگرهاي مختلف در هر پايه تحصيلي در سطح 001/0 P? معنادار است؛ به جز پايه پنجم و اول پيش حرفه‌اي. استفاده از آغازگر مركب در ساختار بند كه يكي از ملاكهاي پيچيدگي بند نيز به شمار مي رود، با بالا رفتن پايه تحصيلي افزايش چشمگيري داشته است.

Objective: The present study was conducted to analyze and compare the written discourse of EMR students according to textual metafuntion introduce- ed in Halliday’s systemic functional grammar. Method: The present research follows a descriptive method. The informants (311 students) were chosen among the primary, prevocational guidance school and vocational high school students in 2009. The informants were chosen according to multi-stratified cluster sampling. Four schools have been selected through random-sampling (two for boys and two for girls). A written test in the form of picture stories was administered to 311 students. Results: At first, the data (consisted of 2407 clauses and 10861 words) were analyzed concerning the thematic structure in clauses. Concerning the textual metafunction, overt subject theme is the most frequent (61%) in all grades. Covert subject theme occurred in (34%), and textual theme in (23%) of the clauses. The frequency of covert subject theme increases as the grades increase. Complex theme happens in about 25% of the clauses. Additionally, 96% of complex themes consist of textual and topical themes. Interpersonal themes come after textual and before topical themes. Conclusion: Nonparametric statistical test (x2 test) shows that the difference between EMR studentsʹ use of different theme (except object theme) in different grades is significant when P?0/001. Moreover, the use of different themes in each grade is also significant. The frequency of complex theme (as a criterion of complex clause) increases as the grade increases.