تجزيه عوامل موثر بر انتشار CO2 در صنعت ايران

Decomposition of Industrial CO2 Emissions: The Case of Iran

مسايل زيست‌محيطي، بخصوص "تغييرات آب و هوايي"، به دليل افزايش انتشار گازهاي گلخانه‌اي در چند دهه اخير، مساله‌اي جهاني شده است. انتشار CO2 مهمترين عامل در افزايش گازهاي گلخانه‌اي مي‌باشد. سرانه انتشار CO2 در ايران از سال 1346 تا 1386، يازده برابر شده است و از CO2 سرانه در فرانسه، تركيه، عربستان و بسياري از كشورها بالاتر است. در اين مقاله، با استفاده از روش تجزيه عوامل انتشار CO2، به بررسي عوامل موثر بر انتشار CO2، اثر توليدي، ساختاري، شدت انرژي و تركيب سوخت و اثر باقيمانده پرداخته شده است. محاسبات تحقيق نشان مي‌‌دهد كه طي 25 سال گذشته، اثر توليدي و اثر شدت انرژي، مهمترين عوامل انتشار CO2 در ايران بوده، به طوري كه بيش از 68 درصد انتشار CO2 ناشي از اين دو اثر بوده و البته نتايج به تفكيك دوره‌هاي زماني مختلف، متفاوت است. سهم اثر تركيب سوخت در انتشار CO2 در ايران ناچيز و به اين معني است كه تركيب سوخت مصرفي در جهتي نبوده است كه از انتشار CO2 جلوگيري نمايد. با توجه به نتايج حاصل از مدل، مي‌توان با بهبود بهره‌وري انرژي (كاهش شدت انرژي) در صنايع ايران و بهبود تركيب سوخت و اصلاح ساختار صنايع، بدون كاستن از توليد صنعتي، به كاهش انتشار CO2 دسترسي پيدا نمود و به عبارت ديگر، مي‌توان بدون كاهش رشد صنعتي، انتشار CO2 را كاهش داد.

This paper aims at identifying the factors that have influenced changes in the level of industrial CO2 in Iran. Environmental Problems, especially “climate change” due to significant increase in anthropogenic greenhouse gases, have been on the agenda since 1980s. Among the greenhouse gases, carbon dioxide (CO2) is the most important. By means of an algebraic decomposition method the observed changes are analyzed into five different factors: output level, energy intensity, fuel mix, structural change and residual. The results show that output and energy intensity had the most effect on increasing CO2 emissions. And CO2 emissions are possible to decrease without decreasing output if structure and efficiency energy and Fuel mix get improved