ويژگي‌هاي شغلي دبيران و رابطه‌ي آن با توانمندسازي

Teachersʹʹ Job Characteristics and Its Relationship with Empowerment

اين تحقيق به‌منظور شناخت ويژگي‌هاي شغلي دبيران و رابطه‌ي آن با توانمندسازي دبيران دبيرستان‌هاي دخترانه‌ي شهر تهران پايه‌ريزي و اجرا شده است. نوع تحقيق توصيفي است و كليه‌ي مديران و دبيران دبيرستان‌هاي يادشده، جامعه‌ي آماري اين تحقيق بوده‌اند كه تعداد 292 نفر از آن‌ها از طريق فرمول برآورد حجم نمونه‌ي كوكران و با روش نمونه‌گيري چندمرحله‌اي به صورت تصادفي به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. با توجه به اهداف تحقيق، براي گردآوري اطلاعات، پرسش‌نامه‌ي توانمندي وتن و كمرون و پرسش‌نامه‌ي محقق ساخته‌ي ويژگي‌هاي شغل مورد استفاده قرار گرفته است. روايي محتوايي و صوري ابزار، براساس نظرات متخصصان و صاحب‌نظران تاييد شد و پايايي آن از طريق ضريب آلفاي كرونباخ به‌ميزان 92/0 براي پرسش‌نامه‌ي توانمندسازي و 73/0 براي پرسش‌نامه‌ي ويژگي‌هاي شغل محاسبه گرديد. از روش‌هاي آمار توصيفي و استنباطي و استفاده از نرم‌افزار آماري spss، داده‌ها مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌هاي تحقيق نشان داد كه: 1- براساس تحليل عاملي، ويژگي‌هاي شغلي مطرح‌شده در مدل هاكمن و اولدهام، به دو عامل قابل كاهش هستند. 2- پاسخ‌گويان، ويژگي‌هاي شغلي مطرح‌شده در مدل يادشده را براي شغل معلمي در سطح نسبتاً بالايي ارزيابي نموده‌اند. 3- بين نظرات مديران و معلمان در مورد ويژگي‌هاي شغل معلمي تفاوت معناداري وجود دارد. 4- معلمانِ مورد مطالعه، توانمنديِ روان‌شناختي خود را در سطح بالايي ارزيابي نموده‌اند و بالاخره، بين ويژگي‌هاي شغل معلمي و توانمندي روان‌شناختي دبيران، رابطه‌ي مثبت و معنادار وجود دارد.

The main goal of this research is exploring job characteristics of teachers at girls schools in Tehran. The target population of this study contained all principals and teachers of girls high schools, which consisted of 292 subjects selected by random multi-stage method. Two types of questionnaires were applied for collecting the necessary data, including psychological empowerment test of Whitten and Cameron and job characteristics questionnaire designed by the researcher based on Hackman and Oldham test. The content validity and face validity of the tools were confirmed by experts and their reliability were calculated as 0.92 (for psychological empowerment questionnaire) and 0.75 (for job characteristics questionnaire) respectively. Statistical data was analyzed by referential and descriptive statistical processes with SPSS. The findings indicated that: 1) Based on factor analysis, job characteristics of Hackman and Oldham model could be narrowed down into two factors. 2) Principals and teachers in the sample group, evaluated job characteristics of teachers relatively at high level. 3) There is a significant difference between principals and teachers viewpoints about teachers job. 4) The teachers under study have a high level of feeling psychological power. 5) There is a positive and meaningful relationship between characteristics of teachers job and the psychological empowerment of teachers.