تاثير كاربري هاي شهري در ايجاد جزاير حرارتي مطالعه موردي: شهر اهواز

بررسي وضعيت پراكندگي تابش هاي حرارتي و ارتباط آنها با انواع كاربري هاي موجود ، در شناخت ميكروكليماي نواحي مختلف شهرها داراي اهميت زيادي مي باشد. بايد توجه داشت كه تمركز زياد آلاينده ها اعم از سيستم حمل ونقل شهري و صنايع در هر قسمت از شهر باعث افزايش ميزان گازهاي آلاينده مي گردد. اين گازها به دليل عبور امواج كوتاه خورشيدي از خود و جذب امواج بلند زميني ، پديده ي گلخانه اي را در محل استقرار خود به وجود مي آورند،كه عامل مهمي در افزايش دماي منطقه محسوب مي شوند و تشكيل جزاير گرمايي را سبب مي شوند .از اين رو با توجه به بررسي هاي ميداني و مطالعات لازم امكان شناخت آنها فراهم و در جهت توزيع الگوي دمايي شهرها اقدامات لازم مي تواند صورت پذيرد. از طرفي برنامه ريزي شهري امروزه با توجه به گسترش شهرها و تشديد روند مهاجرت بسيار حايز اهميت است به طوري كه بدون هدف و راه كارهاي عقلاني و منطقي نمي توان شهرهاي امروزي را مديريت بهينه نمود. عوامل جغرافيايي به عنوان مجموعه و عناصر جغرافيايي به عنوان زير مجموعه يكي از مهم ترين عواملي هستند كه مي توانند تاثير زيادي در برنامه ريزي شهري شهرها به طور اعم و كاربري هاي شهري به طور اخص داشته باشند. در اين مقاله تلاش شده است تا با استفاده از پردازش تصاوير ماهواره‌اي روشي براي تعيين دماي سطحي مناطق موجود در محدوده طرح جامع شهر اهواز ارايه گردد. بدين منظور پس از انجام عمليات پيش‌پردازش بر روي تصاوير و اصلاح و برطرف‌كردن اختلالات موجود در تصوير، براي تعيين نوع كاربري از روش طبقه‌بندي نظارت شده استفاده گرديده است. كه پس از انجام مراحل مربوط و تصحيحات لازم به نوع كاربري، نقشه دمايي منطقه ي شهري ا هواز تهيه شده و سپس به 5 منطقه كمي دمايي تقسيم گرديده است. بر اين اساس مشخص گرديد كه منطقه 8 شهرداري اهواز به دليل واقع ‌شدن كارخانجات عظيم فولاد خوزستان ، لوله سازي خوزستان، شركت هاي كربن بلاك خوزستان و لوله سازي اهواز و لوله سازي شركت ملي نفت بالاترين دماي سطحي را به ميزان 2/43 درجه سانتي‌گراد و منطقه 5 شهرداري اهواز كه بالاترين ميزان فضاي سبز را در بين مناطق 8 گانه شهر اهواز دارد پايين‌ترين ميزان درجه حرارت را به ميزان 9/35 درجه ‌داراست. با محاسبه دماي كاربري‌هاي موجود نيز مشخص شد كه كاربري آبي و فضاي سبز به ترتيب به ميزان 5/27 و3/33 كمترين و كاربري هاي صنعتي و شبكه هاي معابر(خيابانها و كوچه ها با پوشش آسفالت) و زمين هاي باير به ترتيب به ميزان2/43 و1/41 و2/40 درجه سانتي‌گراد بالاترين دماي سطحي را دارند كه در نتيجه بيانگر رابطه مستقيم بين نوع كاربري و ميزان دماي سطحي است.