دگرديسي معنايي كنايه «از بن دندان»

در اين مقاله سعي شده است در مورد معني مجازي عبارت « از بن دندان» و مشتقات آن در متون نظم، بحث و بررسي شود. ابتدا سعي شده است معني كنايي عبارت مورد نظر در فرهنگهاي لغت و فرهنگهاي كنايات، آورده شود. سپس علاوه بر معني مضبوط در فرهنگها ( از صميم قلب، از ته دل، با رغبت و...)، به معني ديگري ( به ناچار، به ضرورت، به اجبار و...) از اين كنايه كه در متون گذشته بويژه در سبك خراساني و اوايل سبك عراقي كاربرده داشته، و از ديد اغلب فرهنگ نويسان غافل مانده است، اشاره شود. در پايان تلاش شده است كه محدوده تقريبي بروز معني جديد(از صميم قلب و...) و حذف معني قديم (به اجبار و...) يا غلبه معني جديد بر معني قديم مشخص شود.

In the present essay, it is tried to discuss and survey concerning to metaphorical meaning of phrase “of tooth based” and its derivatives in poetry texts. Initially, it has been strived at purposing the metaphorical meaning of the given phrase in glossaries and thesauruses of metaphors. Then, in addition to the illustrated meaning in dictionaries (cordially, with one’s all heart, enthusiastically etc.), it is intended to refer to another meaning (inevitably, necessarily, coercively etc.) of this metaphor, which have been used in the old tests particularly Khorasani Literary Style and the early time of Iraqi Style and they might be ignored mainly by lexicographers. At the end, we are trying to characterize the approximate limit of arising the new meaning (cordially etc.) and ellipsis of the former meaning (inevitably etc.) or in other word, prevailing new meaning over the previous concept.