اولويت بندي زيربخش هاي توليدي صنايع ماشين سازي بر مبناي روش Topsis و AHP براي تهيه برنامه عملياتي پيوستن ايران به سازمان جهاني تجارت (WTO)

Prioritizing of Production Fields in Machinery Industries by Topsis and AHP Methods for Preparing Iran Accession Plan to World Trade Organization (WTO)

پيوستن به سازمان جهاني تجارت (WTO) مهم ترين بعد جهاني شدن است و باعث ايجاد تجارت آزاد مي شود. تجارت آزاد در كنار تقويت زمينه هاي اقتصادي امكان تعطيلي صنايع و بيكاري گسترده را در بر دارد. بنابراين اصلي ترين راهبرد كشورها حمايت از اولويت هاي اقتصادي در مذاكرات پيوستن به WTO است. ايران در سال 2005 عضو WTO شده و در حال تعيين رژيم تجاري و برنامه هاي عملياتي بر مبناي اولويت هاي اقتصادي و صنعتي است. اولويت هاي صنعتي بر اساس صنايع راهبردي تعيين مي شوند كه صنايع ماشين سازي با بالاترين ارزش افزوده در ميان آنها نقشي اساسي دارند. مهم ترين انگيزه و نوآوري اين پژوهش، تعيين اولويت هاي صنايع ماشين سازي است. تعيين اولويت هاي يك صنعت تاكنون بر مبناي معيارهاي تجاري و از طريق مدل مزيت رقابتي پورتر صورت گرفته است. نوآوري اين پژوهش اولويت بندي با شاخص هاي اقتصادي، اجتماعي، نيروي انساني و زيست محيطي است كه جامع بودن آن نسبت مدل هاي قبلي (مثل مدل پورتر) مزيت دارد. اين پژوهش با مرور مطالعات موجود، براي اولين بار اولويت بندي با هدف پيوستن به WTO را انجام داده كه با نظر خبرگان و با دو روش Topsis و AHP اجرا شده است. نتايج نهايي مقايسه شده و چهار خوشه توليدي پيشرو، توسعه اي، قابل بررسي و ضعيف به دست آمده اند كه مبناي برنامه پيوستن به WTO و اولويت بندي ساير صنايع راهبردي را فراهم خواهند كرد.