بررسي روند تغييرات فراسنج هاي آب و هوايي در اقليم نيمه‌خشك ايران

در مناطق خشك و نيمه‌خشك مانند كشور ما، عمده‌ترين عامل مصرف منابع آب تبخير- تعرق مي‌باشد. لذا، آگاهي از تغييرات آن و ساير فراسنج هاي اقليمي نقشي موثر در برنامه ريزي، توسعه و مديريت منابع آب ايفا مي‌كند. در اين پژوهش، روند تغييرات درازمدت تبخير- تعرق گياه مرجع، ميانگين دما و بارندگي در مقياس ماهانه مورد بررسي قرار گرفت. بدين منظور، ابتدا كليه ي ايستگاههاي سينوپتيك ايران با استفاده از روش اقليم دومارتن اقليم‌بندي شدند. اين پژوهش در اقليم نيمه‌خشك ايران انجام گرفته است كه در آن 14 ايستگاه سينوپتيك با دوره ي آماربرداري دست كم 30 ساله با كاربرد سه روش كم ترين مربعات خطا، من-كندال و والد-ولفويتز مورد بررسي قرار گرفته اند. تبخير و تعرق گياه مرجع با كاربرد روش فايو- پنمن- مونتيث محاسبه شده است. نتايج بررسي در كل دوره ي آماري نشان دادند كه به طور ميانگين براي فراسنج تبخير- تعرق 24 درصد ايستگاهها روند مثبت، 29 درصد منفي و 47 درصد بدون روند مي‌باشند. به‌ گونه ي مشابه، براي فراسنج دما 22 درصد ايستگاهها روند مثبت، 14 درصد روند منفي و64 درصد فاقد روند هستند. نتايج روند بارندگي نشان داد كه بارندگي در بيش تر ايستگاهها فاقد روندي معني‌دار است. نتايج كاربرد روش من-كندال با روش كم ترين مربعات خطا، بيش تر مطابقت دارد. با توجه به نتايج بدست آمده مي-توان اذعان كرد كه برخي مناطق در سال‌هاي آينده با افزايش دما و تبخير-تعرق روبه رو خواهند شد