ارزيابي فني سامانه هاي آبياري باراني كلاسيك ثابت در مطالعه موردي استان آذربايجان غربي - مهاباد

Technical Evaluation of Solid-Set Sprinkler Irrigation Systems in Mahabad, the Province of West Azarbaijan

استفاده و داراي بازده زياد از آب در دسترس به علت محدوديت منابع آب، و نيز ايجاد مشكلات زهكشي، ضروري است، بنابراين جهت بالابردن بازده آبياري، سامانه هاي آبياري باراني در سالهاي اخير توسعه زيادي يافته اند. طراحي، اجرا و بهره برداري از يك سامانه آبياري ممكن است صحيح و يا بطور نادرست انجام پذيرد، لذا ارزيابي سامانه براي مديريت روشن مي سازد كه آيا بهره برداري از سامانه را ادامه دهد، يا اينكه تغييراتي در آن ايجاد نمايد. هدف اصلي اين تحقيق ارزيابي سامانه هاي آبياري باراني كلاسيك ثابت اجرا شده در منطقه مهاباد بوده، كه براي اين منظور سه سامانه آبياري باراني كلاسيك ثابت بطور كاملاً تصادفي انتخاب، و در سه مرحله مورد ارزيابي قرار گرفتنند. بدين منظور ابتدا فراسنجهايي از قبيل ويژگيهاي هواشناسي، خاك، آب آبياري، محصول، و خصوصيات سامانه از قبيل فشار و دبي(بده) آبپاشها اندازه گيري شدند. سپس شاخصهاي ارزيابي شامل ضريب يكنواختي كريستين سن، يكنواختي توزيع، بازده كاربرد واقعي ربع پايين، بازده بالقوه ربع پايين، بازده كاربرد و بازده تركيبي با تجزيه و تحليل داده هاي صحرايي محاسبه شدند. نتايج نشان دادند كه ميانگين مقادير ضريب يكنواختي كريستين سن، يكنواختي توزيع، بازده كاربرد ربع پايين و بازده بالقوه ربع پايين سامانه به ترتيب 4/66% ، 2/52% ، 8/45% و 8/45% بوده اند. همچنين، نتايج نشان دادند كه ميانگين تلفات تبخير و بادبردگي، و نفوذ عمقي در اين سامانه به ترتيب 2/12% و 4/13% و مجموع تلفات 6/25% بوده است. همچنين، نتايج بيانگر آنند كه بازده كاربرد و بازده تركيبي به ترتيب 4/74% و 8/75% بوده اند. شايان ذكر است كه يكي از دلايل اصلي پايين بودن يكنواختي توزيع و بازده آبياري در اين سامانه ها سرعت باد و ضعف طراحي بوده است