تغييرات زماني پارامترهاي هيدروليكي خاك در كاربري هاي مختلف اراضي كشاورزي

Variability of Soil Hydraulic Parameters under Different Agricultural Land Uses

هدايت هيدروليكي اشباع و غير اشباع خاك و پارامتر توزيع اندازه خلل (? گاردنر)، پارامترهاي مهم هيدروليكي براي درك برخي از جنبه هاي جريان رطوبت در خاك غيراشباع مي باشند. اين پارامترها با زمان و مكان تغيير مي يابند. براي بررسي اين تغييرات، اندازه گيري هاي صحرايي با نفوذسنج ديسك در پتانسيل هاي ماتريك 15-، 10-، 6-، 4-، 3-، و صفر سانتيمتر در سه مجموعه زماني از خرداد تا مرداد سال 1388 بر روي 4 كاربري مختلف شامل جو پاييزه، ذرت علوفه اي، باغ سيب و زمين غير زراعي در اراضي كشاورزي دانشگاه اروميه انجام گرديد. آزمايش هاي سرعت نفوذپذيري براي هر مجموعه اندازه گيري و كاربري، با 5 تكرار متوالي اجرا شدند. در تمام كاربري ها، خاك به صورت رسي طبقه بندي گرديد. در اين مطالعه، آزمون كرت هاي خرد شده در زمان مورد استفاده قرار گرفت. نتايج آناليز واريانس نشان داد كه كاربري زمين، زمان و اثر متقابل آنها، تاثير معني داري در سطح 1% روي مقادير هدايت هيدروليكي (بجز در پتانسيل ماتريك 15- سانتيمتر) دارند. در پتانسيل ماتريك 15- سانتيمتر، متوسط مقادير هدايت هيدروليكي در سطح 5% تغيير معني داري نشان دادند. به عبارت ديگر، كاربري زمين و زمان، كمترين تاثير را روي هدايت هيدروليكي در پتانسيل هاي ماتريك 15- سانتيمتر نشان دادند. پارامتر ? گاردنر نسبت به كاربري زمين و زمان در سطح 1% اختلاف معني داري نشان داد ولي نسبت به مشاركت نسبي آنها، اختلاف معني داري در سطح 5% وجود نداشت. نتايج اين مطالعه نشان مي دهد كه رطوبت اوليه خاك، نقش مهمي روي شدت تغييرات هدايت هيدروليكي خاك (K) دارد.

Hydraulic conductivity (K) of unsaturated and saturated soils and the pore size distribution parameter (Gardner ?) are important hydraulic parameters for understanding some aspects of unsaturated soil water ?ow. These parameters vary with time as well as spatial position. To investigate these changes, field measurements were performed using disc infiltrometer at matric potentials of -15, -10, -6, -4, -3, and 0 cm water in three time periods from June to August in 2009. The measurements were made in four ?elds under different land uses including winter barley, silage single cross corn, apple orchard, and uncultivated land in the agricultural fields of Urmia University, Iran. Five replicate sequences of infiltration rate tests were conducted for each measurement set and land use. Soil texture at these sites was classi?ed as clay. The study was conducted employing split plot in time experiment. Results of ANOVA showed that land use, time period, and their interaction had signi?cant impact (at one per cent level) on K values (except at matric potential of -15 cm). At matric potential of -15 cm, the average K displayed significant variation (at five per cent level). Therefore, land use and time period showed the least impact on K15. Values of Gardner ? had significant differences (at one per cent level) with respect to land use and time, but showed no significant difference (at five per cent level) with respect to their interaction. Results of this study showed that the initial soil moisture had an important role on the rate of temporal variation of soil K.