مقايسه دقت دستگاههاي راديوگرافي پانوراميك و توموگرافي اسپيرال در تعيين موقعيت كانال دنداني تحتاني

Comparing the accuracy of Panoramic and spiral tomography to locate in ferior alveolar canal

خلاصه: سابقه و هدف: در اعمال جراحي دقيق (مانند جراحي هاي ايمپلنت هاي دنداني) تعيين موقعيت دقيق كانال دنداني تحتاني براي اجتناب از آسيب‌هاي وارده به اعصاب از اهميت ويژه اي برخوردار است. هدف از مطالعه حاضر، ارزيابي و مقايسه دستگاه هاي راديوگرافي پانوراميك و توموگرافي اسپيرال در تعيين موقعيت كانال دنداني تحتاني مي باشد. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه بعد از علامت گذاري نمونه‌ها توسط گوتاپركا، راديوگرافي پانوراميك توسط دستگاهOdonto Rama 2000 ساخت كارخانه Traphy فرانسه و توموگرافي اسپيرال در سه ناحيه متفاوت در سگمنت خلفي هر منديبل( ديستال منتال فورامن ) توسط دستگاه Cranex Tome multifunctional X-Ray ساخت كارخانه فنلاند انجام گرفت. سپس مانديبل ها از اين سه ناحيه توسط دريل مخصوص برش خورده اند. اندازه گيري ها بر روي 36 ناحيه در راديوگرافي پانوراميك(A,B) ، توموگرام (Aʹ, Bʹ)و منديبل خشك(Aʹʹ,Bʹʹ) براي تك تك نمونه‌ها صورت گرفت. يافته‌ها: در مطالعه حاضر، اندازه گيري فواصل بر روي 36 ناحيه انجام گرفت كه ميانگين ميزان قدر مطلق خطا در روش راديوگرافي پانوراميك 9/3mm (SD=1.57) و در توموگرافي اسپيرال 21/0mm (SD=0.21) به دست آمد. در راديوگرافي پانوراميك تنها 4/16 % نمونه ها در محدوده قابل قبول 5/0+_mm و 4/41% نمونه ها در محدوده قابل قبول 1+_mm قرار گرفته اند. اين در حالي است كه در تكنيك توموگرافي اسپيرال 6/94% نمونه ها در محدوده قابل قبول 5/0+_mm و 3/97 % نمونه ها در محدوده قابل قبول 1+_mm قرار گرفته اند. ميزان ضريب Reliability در راديوگرافي پانوراميك 3/69% (ICC=0.6932) و در توموگرافي اسپيرال 8/99% (ICC=0.9982) شد كه آزمون Paired T-test نشان داد كه اين تفاوت به لحاظ آماري معني دار است.(K=0.516) (P < 0.001) يعني در توموگرافي اسپيرال به طور معني داري اين دو اندازه يكسان بوده است. نتيجه گيري: توموگرافي اسپيرال با دستگاه Cranex Tome Multifunctional unit بسيار بهتر از راديوگرافي پانوراميك، اطلاعات دقيق و جزييات كافي در طرح ريزي درمان پيش از جراحي هاي ايمپلنت در ناحيه خلفي مانديبل را فراهم مي كند كه به كارگيري اين روش براي جراحان و متخصصين لثه و پروتزهاي دنداني توصيه مي گردد.

Abstract: Background and aim: According to the importance of avoiding injuries to the neurovascular bundles in certain surgical procedures( e.g. placement of implants), an accurate location of the mandibular is necessary. The aim of the present study was to evaluate and compare between the accuracy of the panoramic spiral tomography in location of the mandibular canal. Methods and materials: In this study, by means of the odonto Rama 2000 ( Traphy,French), panoramic radiographies were taken and by means of Cranex tome multifunctional unit( orion corporation Sordex, finland) , tomographic slices were taken at 3 different location in each posterior mandible segments (distal to the mental foramen). Then the dry mandibles were sectiond at these 3 sites with specialized desiged drill. The fallowing 2 measurments were performed both on the panoramic radiographies (A,B), tomograms ( A’,B’) and the bone sections (A’’,B”) at the 3 sites. Findings: The research was on 6 dry mandibles (36 sites). We found an average mean difference of 3.9 mm with a standard deviation of 1.57 in panoramic radiography and an average mean differences of 0.21mm with a standard deviation of 0.21 in spiral tomography. The report of data showed that 16.4% of cases are in +_0.5mm and 41.4% of cases are in +_1mm(overstimate and underestimate) in panoramic radiography and 94.6% of cases are in +_0.5mm and 97.3% of cases are in +_1mm in spiral tomography . ICC in panoramic radiography was 0.6932 and in spiral tomography was 0.9982 (P < 0.001) Conclusion: and recommendation: Spiral tomography using the Cranex tome multifunctional x-ray unit provides accurate information and sufficient detailes or preoperative planning of implant in the posterior mandible and this method is recommended for surgures, periodontists and prosthodontists.