بررسي مقايسه اي اهداف برنامه هاي آموزشي با نياز هاي حرفه اي از ديدگاه دانش آموختگان پرستاري طي سه دوره سه ساله

A comparative study of educational programs’ objectives for professional needs from the viewpoints of nursing graduates in three periods of three years

مقدمه: از آنجاييكه دانش آموختگان محور اصلي فعاليتهاي آموزشي هستند، بررسي ديدگاه آنها نسبت به توانايي هاي باليني، ارتباطي و مديريتي به منظور ايفاي نقش حرفه اي ، به ارتقاي برنامه هاي آموزشي كمك مي كند. تحقيقات نتايج متفاوتي را از ديدگاه دانش آموختگان پرستاري در مورد تاثير مهارت هاي كسب شده در طول تحصيل بر كارآيي و پاسخگويي به نياز هاي حرفه اي آنان را گزارش نموده اند، پژوهش حاضر با هدف مقايسه اهداف برنامه هاي آموزشي بانياز هاي حرفه اي از ديدگاه دانش آموختگان پرستاري طي سه دوره سه ساله انجام شد . بحث و نتيجه گيري: تناسب اهداف برنامه هاي آموزشي با نياز هاي حرفه يك روند كاهشي را نشان مي دهد. و باز نگري در‌نظام آموزش پرستاري به منظور ارتقاي توانايي دانش آموختگان در مراقبت از بيمار، كاربرد بيشتر دروس تيوري ، كارآموزي و عملي در كارآيي حرفه اي و افزايش مهارتهاي لازم جهت پاسخگويي به نياز هاي حرفه اي، پيشنهاد مي گردد. يافته ها: بيشتر دانش آموختگان دوره اول (2/74درصد) توانايي خود در مراقبت از بيمار را در حد زياد ارزيابي نمودند در حاليكه دوره هاي دوم با 72درصد و سوم با9/57درصد يك روند كاهشي را نشان داد. اكثر دانش آموختگان دوره اول كاربرد دروس كار آموزي را با 2/62 درصد بيش از دروس عملي با 9/48درصد و تيوري با 1/51درصد در كارآيي حرفه اي موثر مي دانستند. در دوره هاي بعد نيز، تاثير دروس تيوري و كار آموزي روند كاهشي را نشان داد. همچنين اكثر دانش آموختگان دوره اول50درصد مهارتهاي كسب شده در طول تحصيل را، در حد متوسطي پاسخگوي نياز هاي حرفه اي در محيط كارذكركرده بودند. در دوره هاي بعدي نيز روند كاهشي داشت. آزمون مجذور كاي اختلاف معناداري را بين سه دوره در خصوص موارد فوق نشان نداد. بيشترين عناصر موثر بر كيفيت برنامه هاي آموزشي از ديدگاه اكثر دانش آموختگان به ترتيب استفاده از اساتيد و مربيان مجرب (73درصد)، فضاي مناسب بالين (6/67درصد)، امكانات آموزش باليني (2/66درصد)، شيوه هاي تدريس به كارگرفته شده ( 9/59درصد ) و منابع علمي (9/59درصد) بود، امابه جزيمنابع علمي مجذور كاي تفاوت معني دار بين سه دوره نشان نداد . مواد و روش ها: اين پژوهش توصيفي مقطعي از نوع پيمايشي در سال1388 روي 354 نفرازدانش آموختگان پرستاري سال هاي 1378 تا1386 كه در مقطع كارشناسي پيوسته و ناپيوسته در دانشكده پرستاري ومامايي شهرخرم آباد تحصيل كرده بودند، انجام گرديد . از 354 پرسشنامه ارسالي، 222پرسشنامه عودت داده شدكه در قالب سه دوره سه ساله يعني دانش آموختگان سالهاي1380-1378 به عنوان دوره اول،دانش آموختگان سالهاي 83-1381 دوره دوم و دانش آموختگان سالهاي86-1384 دوره سوم در نظر گرفته شد. ابزار جمع آوري اطلاعات پرسشنامه اي مشتمل بر اطلاعات فردي ، تناسب اهداف برنامه هاي آموزشي با نياز هاي حرفه اي ،رضايت از برنامه هاي آموزشي ولزوم تغيير آنها ، عناصر موثر بر كيفيت برنامه هاي آموزشي از ديدگاه دانش آموختگان وفعاليتهاي آموزشي وپژوهشي مرتبط با رشته پس از فارغ التحصيلي بود ،كه به وسيله پست ارسال و بطور خود ايفا تكميل گرديد . اطلاعات جمع آوري شده با استفاده از آمار توصيفي (فراواني مطلق و نسبي ، ميانگين و انحراف معيار) و مجذوركاي ، براي مقايسه سه دوره تجزيه وتحليل شد .

Introduction: Since graduates are the core of educational activities, investigating their viewpoints on clinical, communication, and management abilities to play professional roles can help to promote educational programs. Researches have reported different results from the viewpoints of nursing graduates about the effects of acquired skills during their academic years on their performance and professional needs. The present study was conducted to determine the comparison of educational programsʹ objectives for professional needs from the viewpoints of nursing graduates in three periods of three years. Materials and Methods: This descriptive, cross-sectional study was performed in the year 2009 on 354 nursing graduates who had graduated from Khorramabad , faculty of nursing and midwifery n the continuous and discontinuous undergraduate courses from 1999 to 2007. Out of 354 posted questionnaires, 222 questionnaires were returned. They were considered in terms of three periods of three years, including 1999-2001 as the first period, 2002-2004 as the second period and 2005-2007 as the third period. The data collection tool was a questionnaire including personal information, appropriateness of educational programsʹ objectives for professional needs, satisfaction with educational programs and necessity to change them, factors influencing the quality of educational programs from the viewpoints of graduates, and educational and research activities related to after-graduation fields, which was mailed to the participants and completed by them. The data was analyzed using descriptive statistics and Chi-square tests. Results:Most of the first period graduates (74.2%) evaluated their competencies in taking care of patients as high, while those in the second (72%) and third (57.9%) periods represented a reduction. Most of the graduates of the first period (62.2%) considered the training courses more effective on professional efficiency compared to practical (48.9%) and theoretical (51.1%) courses, and in the other periods the influence of theoretical and training courses tended to decrease. The majority of the graduates in the first period believed that 50% of their acquired skills during their academic years moderately fulfilled their professional needs, while in other periods a decreasing trend was found. The Chi-square test did not reveal any significant differences between the three periods. The factors affecting the quality of educational programs from the viewpoints of the graduates were as follows: qualified faculty members and instructors (73%), educational environment (67.6%), facilities for clinical education (66.2%), applied teaching methods (59.9%), and the availability of scientific resources (59.9%), but Chi-square tests did not show any significant differences between the three periods, except for resources. Conclusion: The comparison of educational programsʹ objectives for professional needs shows a decreasing trend; therefore, revising nursing education is recommended to enhance the competency of graduates for patient care, to use more theoretical, training and practical courses in the professional performance, and to increase essential skills in order to respond to professional needs.