روش عقلي و گرايش فلسفي در تفسير قرآن صدرالمتالهين

به رغم آن كه در اين مقـاله سخـن از فيلسوفي مفسّر است، امـا روش تفسيـري صدرالمتاهلين، جامع است و او از روش هاي عقلي، نقلي و شهودي در تفسير خود سود برده است. در ناحيه گرايش هاي تفسيري نيز، هر چند گرايش غالب در تفسير او، گرايش فلسفي – عرفاني است؛ اما گرايش حكمي نام شايسته اين گرايش غالب است، زيرا به همان ميزان كه فلسفه او متعالي و بالمآل حكمي و متفاوت از ساير فلسفه هاي رايج است، تفسير او نيز، تفسير متعالي و در نتيجه حكمي و از ساير تفسيرها متمايز است. در اين مقاله از چيستي تفسير فلسفي به عنوان گرايشي تفسيري و معناي درست آن در نزد ملاصدرا به تفصيل سخن به ميان آمده است.

Although the present article addresses a philosopher interpreter, but it is to say that ?adr al-Mutiallihins exegetical method is comprehensive and that he has made use of rational, traditional, and intuitive methods in his interpretation of the Quran. Similarly, in the field of exegetical trends, although the prevailing trend in his interpretation is mystico-philosophical, but sapiential (hikami) is a more befitting name for this prevailing trend; because, as much as his philosophy is transcendental and consequently sapiential and different from other current philosophies, so also his interpretation is transcendental and therefore sapiential and different from other interpretations.