تصوير ذهني از خدا و خاستگاه آن

The Mental Image of God and its Origin

پژوهش حاضر با هدف مطالعه خاستگاه تصوير ذهني از خدا انجام شده است. بدين منظور 342 نفر از دانشجويان دانشگاه آزاد اسلامي واحد قم و طلبه‌هاي حوزه علميه قم به روش نمونه‌برداري احتمالي تصادفي طبقه‌اي انتخاب شده و به پرسش‌نامه تصوير ذهني از خدا پاسخ داده‌اند. داده‌هايي كه از طريق پرسش‌نامه تصوير ذهني از خدا به دست آمده و داده‌هايي، از جمله جنسيت، سن، تحصيلات (حوزوي يا دانشگاهي)، نوع رابطه با والدين و ديگر اعضاي خانواده كه بر حسب اظهارات خود آزمودني به دست آمده است، با شاخص‌هاي آماري تحليل شده‌اند. نتايج به دست آمده نشان مي‌دهد كه تصوير ذهني از خدا با عوامل ياد شده، همبستگي دارد و كيفيت اين همبستگي، نشانه چند وجهي بودن تصوير ذهني از خدا و خاستگاه آن است، زيرا همبستگيِ تصوير ذهني از خدا با همه عوامل به يك شكل نبوده، بلكه به تناسب خرده مقياس‌هاي تصوير ذهني متغير بوده است، به اين دليل كه برخي از اين عوامل در حالي كه با يكي از خرده‌مقياس‌هاي تصوير ذهني همبستگي مثبت معنادار داشته با خرده‌مقياس‌هاي ديگر، رابطه منفي يا غير معنادار نشان داده است.

The present paper aims at studying the origin of mental image of God. To do so, 342 students from Qom Islamic Azad University and the Seminary of Qom have been selected through stratified, random, probability sampling. They have answered a questionnaire on the mental image of God. The data gathered by this questionnaire and other data such as gender, age, education (university or seminary) and the kind of relationship with parents and other family members which have been gathered according to the statements of respondents themselves are analyzed by statistical indexes. The research findings show that the mental image of God correlates with aforementioned factors and the quality of this correlation indicates the multi-dimensionality of mental image of God and its origin, because the correlation between the mental image of God and all these factors is not the same; rather it varies according to the sub-scales of the mental image of God, because some of these factors, while having significant and positive correlation with one of the sub-scales of the mental image of God, has a negative or no significant correlation with other sub-scales.