رويكردهاي مختلف به مسيله وجود خداوند و نگاه ابن سينا به قرينه گروي

آيا اعتقاد به خداوند نيازمند برهان است؟ قرينه گروي معتقد است كه وظيفه معرفتي انسان اقتضا مي كندكه براي اعتقاد خود به وجود خداوند دليل داشته باشد. در مقابل، ايمان گروي وجود خداوند را بي نياز از استدلال قلمداد مي كند. حتي در برخي تقريرهاي ايمان گروي، استدلال عقلي در تعارض با ايمان ديني دانسته شده است. در فلسفه اسلامي به معناي عام آن هر دو نظريه طرفداراني دارد. ابن سينا را مي توان يكي از مشهورترين طرفداران نظريه نخست دانست. با تامل در آثار ابن سينا متوجه مي شويم كه او باور خداباوران به وجود خداوند را نيازمند استدلال مي داند و معتقد است كه دليل مناسب براي اثبات وجود خداوند در دسترس است و خود يكي از مهم ترين استدلال ها را در اين زمينه در اختيار ما قرار مي دهد. يك پرسش اساسي اين است كه آيا استدلال اقامه شده توسط ابن سينا استدلالي تنبه بخش نيست؟ مطالعه آثار ابن سينا به ويژه آنجا كه در باره موضوع مابعد الطبيعه سخن مي گويد نشان مي دهد كه استدلال او را بايد اثبات كننده ونه تنبهي قلمداد كنيم. دليل اشرف در اثبات وجود خداوند از ديدگاه ابن سينا مبتني بر تامل بر اصل وجود است هر چند كه دلايل ديگر را بي ارزش نمي داند، لذا شايد بتوان در ابن سينا از دليل شخصي در مقابل دليل كلي سخن گفت. توجه به مباحثي همچون بداهت نفس الامري قضاياي بديهي ما را به اين نتيجه مي رساند كه قرينه گروي ابن سينا از نوع فردي است و نه گروهي.