تاثير تمرينات تن آرامي بر اختلالات خواب سه ماهه سوم بارداري

Effect of Relaxation on Insomnia during Third Trimester among Pregnant Women

زمينه و هدف: اختلال خواب يكي از مشكلات شايع دوران بارداري است كه مي تواند زمينه ساز بسياري از مشكلات قبل، حين و بعد از زايمان گردد. بنابر اين كاهش اختلالات خواب داراي اهميت زيادي براي گذراندن آرام دوران بارداري مي باشد. اين پژوهش با هدف تعيين تاثير تمرينات تن آرامي بر اختلالات خواب سه ماهه سوم بارداري زنان مراجعه كننده به مراكز بهداشتي درماني شهر زنجان انجام گرفت. روش بررسي: اين مطالعه يك كارآزمايي در عرصه با گروه كنترل بود. جامعه پژوهش را كليه زنان باردار هفته 28-32 بارداري مراجعه كننده به مراكز بهداشتي درماني شهر زنجان تشكيل مي داد. به 141 نفر نمونه از اين جامعه پرسشنامه شاخص كيفيت خواب پتسبرگ PSQI)) جهت تكميل داده شد كه در نهايت 95 نفر از آنان پرسشنامه تكميل شده را به مراكز بهداشتي درماني شهر زنجان عودت داده و تمايل خود را جهت شركت در پژوهش اظهار نمودند. سپس نمونه هاي پژوهش به صورت بلوك بندي تصادفي به دو گروه آزمون (47 نفر) و كنترل (48 نفر) تقسيم شدند. به گروه آزمون ضمن دو جلسه آموزش تن آرامي يك نوار كاست تمرينات و راهنماي نوشتاري جهت استفاده روزانه در منزل داده شد. گروه كنترل فقط توصيه ها و آموزش هاي روتين را دريافت نمودند. در اين پژوهش از سه ابزار پرسشنامهPSQ1 ، و پرسشنامه ساختار يافته تعيين عوامل احتمالي مرتبط با اختلال خواب و ابزار اندازگيري مقياس درجه بندي تن آرامي استفاده شد و نتايج با استفاده از نرم افزار SPSS، آمار توصيفي و آزمون هاي تي زوج و مستقل، فيشر و كاي اسكوير تجزيه و تحليل شد. يافته ها: يافته ها نشان داد، تن آرامي بر اختلال خواب سه ماهه سوم بارداري تاثير داشته و فراواني آن را كاهش داده است به طوري كه 1/51 درصد موارد زنان بارداري كه در بدو ورود به پژوهش از اختلال خواب رنج مي بردند پس از انجام تمرينات تن آرامي بهبودي يافتند (000 %.= P) يافته ها هم چنين نشان داد شدت اختلال خواب در 9/80 درصد نمونه هاي پژوهش كاهش يافته است (000 /0.= P). نتيجه گيري: با توجه به اين كه اختلال خواب در سه ماهه سوم بارداري شايع مي باشد و تمرينات تن آرامي به طور قابل ملاحظه اي بر شدت و فراواني آن تاثير داشته است لذا تمرينات تن آرامي به عنوان روشي مناسب جهت كسب آرامش و بهبود اختلالات خواب در زنان باردار توصيه مي شود.

Background and Aim: Insomnia is one of the most prevalent disorders of pregnancy that can results in many problems before, during and after delivery. Insomnia management should be attempted to provide comfort during pregnancy. The aim of study was to determine the effect of relaxation on insomnia during third trimester among pregnant women. Material and Method: This was a randomized field trial in which 95 pregnant women, referred to Health and Medical Center in Zanjan and were diagnosed to suffer from insomnia, were randomly assigned to either experimental (n=47) or control (n=48) group. Control group only received routine educationa, but participants in experimental group were trained in relaxation over two sessions and were given a hand out reviewing the relaxation procedure, relaxation log for recording home practice and tape–recorded version of the relaxation. The relaxation treatment lasted 4 weeks. Results: Findings showed that relaxation reduced insomnia intensity in 80.9% of the women in experimental group (P?0.0001) and also alleviated insomnia in 51.1% of them (P?0.0001) Conclusion: It can be concluded that insomnia is common in late pregnancy and relaxation can be considered effective in treatment of insomnia. Providing education about relaxation for treatment of insomnia during third trimester is recommended.