عوامل مرتبط بر انتخاب آيودي جهت پيشگيري از بارداري در زنان شهر كرمانشاه

يكي از روش هاي موثر تنظيم خانواده، دستگاه داخل رحمي آيودي است (1). علي‌رغم مزاياي آن، استان كرمانشاه نوزدهمين استان در استفاده از اين روش مي‌باشد و كم‌تر از 5 درصد زنان واجد شرايط آن را به‌كار مي‌برند (2). بعضي از روش هاي پيشگيري از بارداري مانند قرص هاي هورموني نياز به استفاده درست و به‌موقع داشته و عدم توجه به دستورالعمل هاي استفاده از آن مي تواند منجر به حاملگي ناخواسته گردد و اين امر در استفاده از آيودي به حداقل مي رسد (3). با توجه به آن‌كه ميزان حاملگي ناخواسته در استان كرمانشاه بيش از 26 درصد مي باشد (2)، بررسي عوامل مرتبط بر انتخاب آيودي مي تواند به نحوي در كاهش ميزان حاملگي ناخواسته نقش به‌سزايي داشته باشد. مطالعه ما بر روي 420 زن انجام و اطلاعات با استفاده از پرسشنامه گردآوري شد. يافته ها نشان داد كه بين دو گروه از نظر سن، طول مدت ازدواج، تعداد و جنس فرزندان، سطح تحصيلات زن، سن آخرين فرزند، وضعيت اشتغال زن، شغل همسر و درآمد ماهيانه تفاوت معناداري وجود ندارد درحالي‌كه بين سطح تحصيلات همسر و انتخاب روش پيشگيري از بارداري رابطه معنا داري يافت شد (04/0P < ). افراد با تحصيلات عالي و افراد بي‌سواد در گروه مورد داراي بيشترين فراواني بودند. تنها 5/0 درصد همسران گروه مورد، مخالف استفاده از آيودي بودند در حالي‌كه اين ميزان در گروه شاهد به 29 درصد رسيد كه تفاوت معنا داري را نشان داد (0001/0P < ). همچنين 4/92 درصد گروه مورد در برابر 5/59 درصد گروه شاهد درخصوص اين روش آموزش ديده بودند (0001/0P < ). نتايج نشان داد كه عوامل فرهنگي و آموزشي از مهم‌ترين عوامل تاثيرگذار بر انتخاب آيودي بوده است. در مطالعات ديگر نيز توافق و رضايت همسر مهم‌ترين عامل تعيين كننده در كنترل باروري است (4). در اين پژوهش بي‌سواد بودن و يا داشتن تحصيلات عالي همسران در انتخاب آيودي نقش داشته است. در تبيين اين يافته ها مي توان گفت با افزايش سطح تحصيلات مردان به‌دليل تغيير آگاهي ها و نگرش ها نقش آنان در تنظيم خانواده تشديد مي گردد (4). در حالي‌كه بسياري از جوامع، پذيرش مسيوليت اجرايي تنظيم خانواده را از جمله وظايف و مسيوليت هاي زنان مي دانند (5). شايد بتوان گفت به دليل مذكور، همسران گروه مورد كه از سطح بي‌سوادي بيشتر برخوردارند مسيوليت انتخاب روش تنظيم خانواده را به همسرانشان واگذار نموده اند. از سوي ديگر آموزش آشنايي با اين روش به‌عنوان يك روش تنظيم خانواده در انتخاب آن موثر بوده است كه اين يافته نشان مي‌دهد كم‌توجهي به اين روش در طي جلسات مشاوره از موانع موثر در انتخاب آن بوده است. در مطالعات ديگر نيز ناشناخته بودن روش هاي مدرن پيشگيري از بارداري از مهم‌ترين علل عدم استفاده از اين وسايل بوده است (4). پيشنهاد مي گردد سياست‌گزاران در اهميت دادن آموزش مردان جهت مشاركت در برنامه هاي تنظيم خانواده و آموزش زنان درخصوص آشنايي با اين روش مطمين پيشگيري از بارداري در طي جلسات مشاوره، سياست هاي مناسب تري را اتخاذ نمايند.