روابط حكام اردلان، امارت بابان و مناسبات ايران و امپراتوري عثماني در عهد قاجار (1266-1212ق.)

با تشكيل سلسله صفوي در همجواري با امپراتوري عثماني و بروز اختلاف‌هاي سياسي، مذهبي و سرزميني، از آغاز سده دهم هجري به‌تدريج درگيري‌‌هاي طولاني ميان دو امپراتوري ايران و عثماني رخ داد كه دامنه آن تا عهد قاجاريه كشيده شد. يكي از مهم‌ترين اختلاف هاي مرزي ميان ايران و عثماني مساله حكام شهرزور و سليمانيه يا همان امارت پادشاهي بابان در جوار مرزهاي والي‌نشين اردلان كردستان ايران بود. دولتمردان قاجار كه در پي گسترش نفوذ خود در ولايات شرقي امپراتوري عثماني بودند، سعي داشتند با مداخله در امارت نيمه‌مستقل بابان در خاك عثماني و حمايت از پاشايان بابان و با استفاده از اختلاف‌هاي آنان با دولت عثماني و پاشاي بغداد، به اين مهم دست يابند. واليان اردلان در سرزمين كردستان كه در زمان صفويه نقش مهمي در حفظ مرزهاي ايران در اين خطه و در همجواري امارت بابان داشتند، به عنوان تابعي از دولت مركزي ايران در عهد قاجار، بازوي اجرايي سياست‌هاي قاجاريه در ارتباط با امارت بابان بودند. اين پژوهش بر آن است تا نقش و جايگاه والي‌نشين اردلان و امارت بابان را در مناسبات ايران و عثماني تبيين نمايد.