بررسي ساختار تداوم دو وضعيتي بارش هاي سالانه ي جنوب ايران با استفاده از مدل وضعيت نهان زنجيره ي ماركوف

Review the Structure for Continuity of the Two States Annual Precipitation in South Part of Iran, by Using Latent State of Markov Chain

بارش به عنوان مهمترين عنصر اقليمي همواره در سرزمين ايران از پيچيدگي هاي خاصي برخوردار بوده است. هدف از اين تحقيق استفاده از مدل وضعيت نهان زنجيره ي ماركوف جهت مدلسازي تداوم وضعيت هاي دوحالته ايران جهت شناخت بهتر وضعيت ترسالي ها و خشكسالي ها براي مديريت بهينه منابع آب در اين قسمت از كشور است. بنابراين جهت اين مدلسازي، داده هاي مربوط به بارش سالانه 3 ايستگاه هواشناسي سينوپتيك بوشهر، جاسك و شيراز كه داراي طولاني ترين داده ها در جنوب كشور مي باشند، استفاده گرديد. شاخص هايي كه از اين مدل استخراج مي شوند عبارتند از: شاخص تفكيك وضعيت تر و خشك (WADSI)، شاخص ماندگاري وضعيت اقليم (SSI)، شاخص زمان ماندگاري وضعيت (SRT) و شاخص شدت ساختار تداوم (SPS). نتايجي كه از اين مدل براي بارش هاي سالانه ي جنوب ايران حاصل آمد عبارتند از: بر اساس شاخص تفكيك وضعيت هاي خشك و تر (WADSI)، تفكيك سال هاي خشك و تر براي سه ايستگاه مورد مطالعه در جنوب ايران به آساني امكان پذير است. مقادير شاخص ماندگاري وضعيت اقليم (SSI) براي سه ايستگاه مورد مطالعه در جنوب ايران حاكي از ماندگاري ضعيف در وضعيت هاي خشك و تر براي ايستگاه شيراز و ماندگاري متوسط براي ايستگاه جاسك و بوشهر است. مدت زمان ماندگاري هر كدام از وضعيت هاي خشك و تر براي سه ايستگاه مورد مطالعه در محدوده ي 4-1 قرار دارد. مدل نهايي تحقيق براي بارش هاي سالانه ي جنوب ايران با استناد به يكسان بودن شدت ساختار تداوم ايستگاه ها ، تشخيص داده شد كه بيانگر ساختاري كاملاً محتمل براي داشتن تداوم دو وضعيتي هستند.

Precipitation as the most important climatic element in Iran territory has faced with certain complexities. The aim of this study is using latent state model of Marcov chain for modeling the continuity of Iran two states conditions for the purpose of better recognition of wet and dry year condition to optimal management of water resources optimally in this part of the country. Therefore for conducting such modeling, the data related to the annual precipitation of three (3) synoptic meteorology stations of Bushehr, Jask and Shiraz , which have the longest data in south of Iran, were used. The indices derived from this model are: wet and dry separation indicator (WADSI), climate steady state indicator (SSI), steady state time index (SRT) and intensity indicator of continuing structure (SPS) and intensity indicator of continuing structure (SPS). The findings obtained from this model for annual precipitation in south of Iran are as the following: Based on wet and dry separation indicator (WADSI), separation of wet and dry years for the three (3) under study stations in the south part of Iran is simply possible. The indicator value of climate steady state (SSI) for the three(3) under study stations on south of Iran indicates the weak steady state in dry and wet conditions for Shiraz station and medium steady state for Jask and Bushehr stations. The time period of the steady state of each dry and wet condition for the three under study areas is between 1-4 limit. The final research model for annual precipitation of south of Iran based on the equal intensity of continuing structure of the stations (W, W, WADSI) was recognized that indicates a full probable structure for having a two states continuity.