بررسي تاثير هيدروژل‌هاي سوپر جاذب بر روي عملكرد ذرت دانه‌اي (Zea mays L.) تحت شرايط تنش خشكي

Assessment effects of super absorbent hydro gels on corn yield (Zea mays L.) under drought stress condition

تنش خشكي، يكي از مهم‌ترين تنش‌هاي محيطي غير زنده، نقش موثري در كاهش توليد محصولات زراعي در جهان دارد. هيدروژل‌هاي سوپر جاذب، به‌ عنوان پليمرهاي به‌ شدت آب‌دوست براي كاهش اثرات مضر تنش خشكي شناخته شده‌اند. بنابراين به‌ منظور بررسي تاثير كاربرد هيدروژل‌هاي سوپر جاذب در كاهش اثرات سو ناشي از تنش خشكي بر روي عملكرد و اجزاي عملكرد ذرت دانه‌اي آزمايشي به‌ صورت طرح بلوك‌هاي خرد شده در قالب بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در اراضي مجتمع آموزش عالي كشاورزي و منابع طبيعي جيرفت اجرا شد. تنش خشكي به‌ عنوان فاكتور اصلي در سه سطح %100 نياز آبي (بدون تنش)، %75 نياز آبي (تنش خشكي ملايم) و %50 نياز آبي (تنش خشكي شديد) در كرت‌هاي اصلي و هيدروژل‌هاي سوپر جاذب به‌ عنوان فاكتور فرعي در سه سطح صفر ، 200 و 300 كيلوگرم در هكتار در كرت‌هاي فرعي قرار گرفتند. تنش خشكي عملكرد دانه، اجزاي عملكرد و عملكرد بيولوژيكي را كاهش داد و اين كاهش در خشكي 50 درصد نياز آبي شديدتر بود. در مقابل، هيدروژل‌هاي سوپر جاذب خصوصاً در سطح 300 كيلوگرم در هكتار اين پارامترها را بهبود بخشيدند. هيدروژل‌هاي سوپر جاذب باعث بهبود تعداد رديف در بلال فقط تحت شرايط تنش خشكي شد. در حالي كه عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيكي، وزن هزار دانه و تعداد دانه در رديف را تحت هر دو شرايط تنش و غير تنش بهبود بخشيد. بنابراين، مي‌توان احتمال داد كه كاربرد هيدروژل‌هاي سوپر جاذب، عملكرد و اجزاي عملكرد ذرت دانه‌اي را تحت شرايط تنش از طريق افزايش ظرفيت نگهداري آب در خاك، كاهش شستشوي مواد غذايي، رشد سريع و مطلوب ريشه و هوادهي بهتر در خاك بهبود مي‌بخشد.

Drought stress, as one of the most important environmental stress, plays a vitalrole in reducing crop yield all around the world. Super absorbent hydro gels which absorbs high amount of water are known as compounds which can reduce detrimental impacts of drought stress. In order to investigate the effects of super absorbent hydro gels on soil condition, an experiment was conducted at the institute of higher agricultural education of natural rources, Jiroft City. Three replications were used in the experiment. Drought stress condition was applied to the main plots at three levels, irrigation of 100% of crops water requirement (no stress), 75% (mild stress) and 50% (severe stress) and super absorbent levels were applied to the sup-plots at three levels (0, 200 and 300 kg/ha). Drought stress reduced grain yield, yield components and biological yield. Yield reduction was higher at 50% crop water requirement. On the contrary, super absorbent hydro gels particularly at 300 kg/ha diminished the detrimental effects of water stress on yield. Application of super absorbents caused higher number of rows per ear only under drought stress condition. Meanwhile, grain yield, biological yield, grain weight and number of grains per row were under both stress and non-stress conditions. It was concluded that application of super absorbent hydro gels can increase yield and yield components through increasing soil water holding capability for a long time.