مواجهه با مرگ از ديدگاه قرآن و روانشناسي

هدف از اين تحقيق، بررسي و مقايسه شباهتها و تفاوتهاي دو ديدگاه قرآن و روانشناسي درباره شيوه هاي مواجهه، اهداف درماني و رويكردهاي درماني– مراقبتي با بيماران در حال مرگ مي باشد. مرگ مفهوم پيچيده اي دارد كه مي تواند با درد و رنج زيادي همراه باشد. مقايسه ديدگاه روانشناسان درباره نحوه مواجهه و مقابله با درد و رنج مرگ، با قرآن كريم كه به اعتقاد مسلمان توصيف كننده جامعترين(مايده/3) و معتدل ترين(بقره/143) روش زندگي است كه اصول اساسي تمامي اديان الهي را تاييد مي نمايد(نساي/162)، بسيار قابل توجه خواهد بود. نتايج نشان داد كه هر دو ديدگاه بر تمايل انسان به جاودانگي و ترس از مرگ تاكيد مي كنند و توافق دارند كه نوع واكنشهاي هيجاني افراد در مواجهه با مرگ و پذيرش آن، بستگي به رفتار، ساختار شخصيتي و توان مقابله اي او با مسايل و مشكلات گذشته در طول زمان حيات دارد. اما مهترين تفاوت اين دو ديدگاه در اعتقاد يا عدم اعتقاد به حيات پس از مرگ است كه باعث تفاوت در تعريف عملياتي كيفيت مرگ، اهداف درماني، و نوع مواجه با مرگ مي شود. روانشناسي با تكنيكهاي مختلف روانشناختي و توصيه به كاهش سطح هوشياري و مراقبتهاي تسكيني موقتي، در كاهش درد و رنج بيماران در حال مرگ تلاش مي نمايد، هرچند در كاهش درد جسماني موفق بوده اند، اما در كاهش رنج روانشناختي به دليل نداشتن نظريه هايي براي حيات جاويد، هميشه با مشكل مواجه بوده اند. در مقابل؛ قرآن كريم ضمن موافقت با مراقبتهاي تسكيني براي كاهش درد جسماني، به نظريه پردازي براي حيات جاويد پرداخته است و با وجود آنكه كاهش درد و رنج بيماران را در مقايسه با عظمت جهان آخرت(زمر/13)، از درجه چندم اهميت برخوردار مي داند و هدف اصلي كار با بيماران در حال مرگ را -با توصيه به وصيت و انجام معوقات شرعي- آماده كردن آنها براي سفر آخرت مي داند؛ قادر است، در كاهش رنج روانشناختي بهتر از ديدگاههاي روانشناسي معاصر كه بر اساس اصل لذت گرايي و فرهنگ سكولار بنا شده اند، عمل كند.