چكيده فارسي :
ماهيت حق بيماران در نظام عدالت كيفري چيست؟ آيا مطابق تحليل هوفلدي از حق، اين حق از جمله انواع حق ـ وظيفه (تكليف) است يا حق ـ امتياز؟ در اين مقاله ضمن تبيين ماهيت حقوق بيماران در نظام عدالت كيفري و بيان آثار آن، به بررسي ابعاد اين حق در مراحل مختلف اجراي عدالت كيفري از جمله در مراحل تعقيب، تحقيق، محاكمه، صدور حكم و اجراي آن پرداخته مي‌شود. بدون ترديد با توجه به انواع بيماري‌ها و بيماران نظام عدالت كيفري در هر كدام از مراحل مذكور، بايد رويكردي افتراقي نسبت به بيماران و از جمله بيماران خاص، رواني و... داشته باشد. بررسي چنين رويكردي در نظام عدالت كيفري ايران، نقاط قوت و ضعف آن را تعيين خواهد نمود. همچنين وظايف مجريان عدالت كيفري از جمله پليس، مراجع تعقيب و تحقيق، قضات و متصديان اجراي كيفر و به‌ويژه كيفر سالب آزادي و همچنين وظايف مديريت بهداشت و درمان مراكز سالب آزادي نسبت به بيماران متهم و محكوم از جمله ديگر مباحث كاربردي در اين پژوهش است. به علاوه حق برخورداري از عفو بيماران خاص، برخورداري از بيمه درماني مناسب، ويزيت و ملاقات مستمر و منظم مديريت بهداشت زندان از جمله ديگر حقوق بيماران در نظام عدالت كيفري است كه مورد بحث قرار خواهد گرفت. مسووليت يا عدم مسووليت بيماران متهم يا محكوم در پرداخت هزينه‌هاي درماني نيز از جمله مباحث قابل مطالعه در اين خصوص مي‌باشد. در پايان به بحث درباره‌ي ضمانت اجراي عدم رعايت حقوق بيماران در نظام عدالت كيفري پرداخته خواهد شد.
چكيده لاتين :
What is the nature of patients’ rights in the criminal justice system? Is it according to Hoffiildi’s analysis of right, a duty (responsibility) or a right-privilege? In this article, besides elaborating on the nature of patient’s rights in the criminal justice system and explaining its effects, we will try to analyze the dimensions of this right in various stages of implementation of criminal justice such as prosecution, inquiry, judgment, sentencing and execution. Regarding the variety of diseases and patients in the criminal justice system in each of the mentioned stages, undoubtedly, there must be a distinguishing approach towards the patients, special patients, neurotics, etc. in particular. Analyzing such an approach in the Iranian Criminal justice system will display its strong as well as weak points. Also, the responsibility of the executors in the field of criminal justice such as the police, prosecution and investigation authorities, judges and those in charge of execution especially crimes leading to imprisonment and also the responsibilities of hygiene and treatment management in the rehabilitation centers toward the patient convicts are among other applied issues in this study. In addition, the right of enjoying acquittal by special patients, appropriate insurance services, continuous treatment and visit of the health management in the prison are among other patient rights in the criminal justice system that will be discussed here. Responsibility or non-responsibility of condemned or convict patients in paying treatment costs are of the issues capable of studying here. Finally, we will discuss the sanctions regarding non-observance of the patients’ rights in the criminal justice system.
