مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - بررسي اثر عصاره ريشه گياه آدمك (چله داغ) و سيستم دوپامينرژيك بر كاتاتوني ناشي از پرفنازين در موش كوچك آزمايشگاهي

چكيده فارسي :

بيماري پاركينسون حاصل دژنراسيون نورون هاي دوپامينرژيك بخش متراكم جسم سياه ناحيه نيگرواسترياتال مغز و كاتاتوني يكي از مهم ترين علايم بيماري پاركينسون است. لوودوپا از موثرترين داروها براي درمان اين بيماري است. به علت عوارض جانبي اين دارو و رويكرد جهاني به سمت مصرف گياهان دارويي، در مطالعه حاضر اثرات محافظتي عصاره هيدروالكلي ريشه گياه آدمك يا چله داغ با نام علمي Biebersteinia multifida DC و لوودوپا بر كاتاتوني ناشي از پرفنازين مورد بررسي و مقايسه قرار گرفته است. گروه هايي از حيوانات تحت تيمار عصاره هيدروالكلي ريشه گياه آدمك با دوزهاي 10، 25، 50 و 100 ميلي گرم بر كيلوگرم و نيز گروهي تحت تيمار لوودوپا با دوز 10 ميلي گرم به مدت دو هفته به صورت خوراكي، قرار گرفتند. گروه كنترل نيز در طي دو هفته آب مقطر دريافت نمود. يك ساعت پس از تجويز آخرين دوز به منظور ايجاد كاتاتوني، داروي پرفنازين (mg /kg 5) به صورت داخل صفاقي تزريق شد و پيشرفت كاتاتوني بر اساس روش Morpurgo محاسبه گرديد. طي دو هفته ديگر، گروهي تحت تيمار همزمان عصاره هيدروالكلي ريشه گياه آدمك با دوز 25 ميلي گرم بركيلوگرم و لوودوپا با دوز 10 ميلي گرم بر كيلوگرم و نيز گروهي تحت تيمار همزمان عصاره هيدروالكلي ريشه گياه آدمك با دوز 50 ميلي گرم بركيلوگرم و لوودوپا 10 ميلي گرم بر كيلوگرم قرار گرفتند و پس از تزريق پرفنازين كاتاتوني بر اساس روش Morpurgo مورد بررسي قرار گرفت. يافته‌هاي مطالعه حاضر نشان داد كه دوزهاي 10 ميلي گرم بركيلوگرم و 25 ميلي گرم بر كيلوگرم عصاره هيدروالكلي ريشه گياه آدمك با گذشت زمان، سختي عضلاني را در مقايسه با گروه كنترل به طور معني‌داري افزايش دادند، ولي عصاره هيدورالكلي ريشه گياه آدمك با دوزهاي 50 و 100 ميلي گرم بر كيلوگرم و نيز لوودوپا با دوز 10 ميلي گرم بر كيلوگرم در مقايسه با گروه كنترل به طور معني‌داري موجب كاهش كاتاتوني شدند. عصاره هيدروالكلي ريشه گياه آدمك با دوز 50 ميلي گرم بر كيلوگرم موثرترين دوز مشخص شد و نيز در گروه تحت تيمار همزمان عصاره هيدروالكلي ريشه گياه با دوز 25 ميلي گرم بر كيلوگرم و لوودوپا 10 ميلي گرم بر كيلوگرم در زمان هاي 60 90،120و 150 دقيقه، به طور معني‌داري سختي عضلاني كاهش يافت. نتايج مويد اين مطلب است كه عصاره هيدروالكلي ريشه گياه آدمك يا چله‌داغ به صورت وابسته به دوز با تاثير بر سيستم دوپامينرژيك قادر به رفع علايم كاتاتوني است.