بررسي اثرات ضدافسردگي رزين گياه Commiphora mukul و تداخل آن با اندانسترون در موش هاي كوچك آزمايشگاهي نر بالغ

افسردگي، يكي از شايع ترين اختلالات روان پزشكي است و يافته هاي جديد مويد افزايش شيوع اين بيماري است. نظريه آميني خلق در مورد افسردگي، بيان مي كند كه آمين هاي مغز به ويژه نوراپي نفرين (NE) و سروتونين (5-HT)،در مسيرهاي عصبي كه در بروز خلق دخالت دارند، به عنوان ناقل عصبي عمل مي كنند. با توجه به اين نظريه، كاهش عملكرد فعاليت اين آمين ها منجر به افسردگي مي شود. تاكنون اثرات ضدافسردگي گياهان متعددي مورد بررسي قرار گرفته كه برخي نيز در كلينيك پذيرفته شده اند. در مطالعه حاضر، اثرات ضدافسردگي غلظت هاي مختلف صمغ گياه Commiphora mukul معروف به "گوگول" در آزمون افسردگي شناي اجباري در موش هاي آزمايشگاهي سفيد كوچك نر، مورد بررسي قرار گرفته است. سپس پاسخ ها با اثرات ضدافسردگي داروي سيتالوپرام كه يك مهاركننده اختصاصي بازجذب سروتونين در مغز است، مقايسه شده و جهت بررسي بيشتر مكانيسم آن، تداخل اين اثرات با سيستم سروتونرژيك، با استفاده از يك داروي آنتاگونيست اختصاصي گيرنده سروتونين از نوع سوم، به نام اندانسترون، مورد مطالعه قرار گرفته است. در اين مطالعه، از 56 موش سوري نر بالغ در 8 گروه استفاده شد. صمغ گياه C. mukulبا غلظت هاي 5/2، 5، 10 و 15 ميلي گرم/كيلوگرم، داروي اندانسترون با غلظت 01/0 ميكروگرم/كيلوگرم، سيتالوپرام با غلظت mg/kg 10 و تركيب صمغ گياه (5/2 ميلي گرم بر كيلوگرم) و اندانسترون (01/0 ميكروگرم بر كيلوگرم) به صورت خوراكي براي دو هفته تجويز شدند. آزمون شناي اجباري، در روزهاي 1، 7 و 14 از تمامي آن ها به عمل آمد و زمان بي حركتي، ثبت گرديد. مصرف خوراكي رزين گياه Commiphora mukulدر غلظت هاي تجويز شده mg/kg 5/2، 5، 10 و 15 در روز اول و در غلظت هاي mg/kg 15، 10، 5، 5/2 و سيتالوپرام در مصرف مزمن، زمان بي حركتي را در مقايسه با گروه كنترل به طور معني داري (05/0 P < ) كاهش داده است. اين در حالي است كه مصرف مزمن غلظت mg/kg 15 از رزين، منجر به مرگ حيوانات بين روزهاي پنجم تا هشتم گرديد. تجويز خوراكي اندانسترون با مقدار µg/kg 01/0 به تنهايي زمان بي حركتي را پس از 7 و14 روز، كاهش داده است. مصرف خوراكي داروي اندانسترون با مقدار µg/kg 01/0 به همراه رزين گياه mukul Commiphora با غلظت mg/kg 5/2 تنها در روز 14، زمان بي-حركتي را كاهش داده است، اما در مقايسه با گروه كنترل، از نظر آماري معني داري نمي باشد. از نتايج به دست آمده از آزمون هاي اوليه چنين استنباط مي شود كه تاثير صمغ به عنوان ضدافسردگي، مي تواند از طريق هر دو سيستم آدرنرژيك و سروتونرژيك باشد. ليكن با مشاهده آزمون هاي تركيبي با اندانسترون و از بين رفتن اثرات به عنوان كاهنده زمان بي-حركتي، مي توان يا به اثرات آنتاگونيستي شيميايي ميان اندانسترون و گوگول پي برد و يا اثرات آگونيست نسبي را براي هر دو ماده بر روي گيرنده 5HT3 قايل گرديد. به طوري كه در تجويز مزمن هر دو دارو، كاهش نسبي زمان بي حركتي پس از 14 روز مشاهده شد. لذا، مطالعات بيشتري جهت روشن شدن مكانيسم اثر دقيق صمغ گوگول به عنوان ضدافسردگي با تاكيد بر ديگر گيرنده هاي سروتونيني و آدرنرژيكي و مصرف طولاني تر داروها با غلظت هاي تركيبي متفاوت پيشنهاد مي گردد.