مطالعه كيفي عوامل اجتماعي همسركشي

Qualitative Study of Social Factors of Spousal

همسركشي مسيله‌اي فردي، خانوادگي و اجتماعي است كه تاثير مخرب و نابودكنند‌اي بر امنيت و سلامت عمومي جامعه به جاي مي‌گذارد. قتل‌هاي خانوادگي، به خصوص همسركشي، برخلاف قتل‌هاي ديگر، خشونتي تصادفي و نامحتمل نيست، بلكه ماجراي غم انگيزي از انواع خشونت خانوادگي، فشارها و پيامدهاي زيان‌بار فردي و اجتماعي را در خود پنهان دارد. از اين رو هدف مقاله حاضر، كشف علل و عوامل اجتماعي و فرهنگي موثر بر پديده همسركشي است كه در سال‌هاي اخير در جامعه ما افزايش داشته و زنان و مردان بسياري را در جايگاه قاتل يا مقتول درگير ساخته است. بدين منظور، با روش كيفي از ميان پرونده‌هاي جنايي همسركشي مربوط به قتل‌هايي كه در خلال سال‌هاي 1380 تا 1387 در استان تهران رخ داده است، 34 پرونده، 17 مورد مربوط به زن‌كشي مردان و 17 مورد مربوط به شوهركشي زنان، به طور تصادفي انتخاب شده‌اند و با استفاده از تكنيك تحليل محتوا بررسي و تجزيه و تحليل شدند. نتايج نشان مي‌دهد كه وجود فشارهاي رواني ـ اجتماعي بر زنان و مردان در خانواده، در غياب يا ضعف شبكه‌هاي حمايت اجتماعي و فردي، همچنين معاشرت با دوستان بزهكار و انسداد راه‌هاي قانوني مواجهه با اين فشارها، همسران را به قتل شريك زندگي سوق داده است. يافته‌ها همچنين تفاوت‌هايي را در الگوي ارتكاب قتل زنان و مردان و عوامل دخيل در ارتكاب قتل توسط آنان نشان داده‌اند. علاوه بر اين، متغيرهاي جمعيت شناختي و اجتماعي چون پايگاه اقتصادي ـ اجتماعي زن و شوهر و خانواده منشا، سن زن و شوهر و تعداد و سن فرزندان نيز بر ارتكاب همسركشي تاثير داشته‌اند.

Spousal homicide is a personal, domestic and social problem which has mortal and morbid effects on public safety. Domestic homicide, especially spousal homicide, is typically unlike stranger murder, not a crime of sudden, unanticipated violence. Rather, these murders hide the tragic story of escalated domestic violence, strain and personal and social harmful consequences in them that require serious study. So the aim of this research is to identify social-cultural factors leading to spousal homicide which has been increased considerably in last years and involve many men and women as a "murder" or "victim". By applying qualitative method of research, we try to achieve this aim. For this reason, through random sampling, we select 34 files of spousal homicide incidents that occurred in Tehran between 1380 and 1387. Half of these files belong to spousal homicide of men and the rest half belong to spousal homicide of women. By applying content analysis technique, we have analyzed and examined all of these files. The result of this research show that the presence of social-psychological strain on men and women in the family, in the absence of social and personal support system and association with delinquent peers and blockage of legal coping ways, lead couples to commit spousal homicide. Results also show different patterns of killing and factors between men and women. Moreover demographic variables such as social-economical status of couples and their families, coupleʹs age and age disparity, age and the number of children also affecting spousal homicide.