شاهكار نگارگري مذهبي تركمانان قره قويونلو و آق قويونلو

the manuscript of khavaran - namehm , religious painting , masteripiece of turkmen qara- quyunlu and Aq- quyunlu

موضوع اين مقاله معرفي و بررسي نسخه‌ي خطي خاوران‌نامه مي‌‌باشد. اين كتاب يك نسخه‌ي مذهبي- حماسي در وصف فضايل و رشادت‌‌هاي امام علي(ع) در قالب بيان حوادث و وقايع زندگي ايشان است. اين نسخه در شهر شيراز و تحت حمايت تركمانان مصّور گشته است. تركمانان سلسله‌اي بودند كه مقارن با تيموريان بر غرب و جنوب ايران فرمانروايي مي‌كردند. يكي از ويژگي‌‌هاي محتواي نگارگري اين مقطع زماني، گرايش نگارگران به مصّور كردن نسخ ادبي در كنار نسخ مذهبي است. در اين دوره مذهب گاه بنا به سياست پادشاهان و گاه از روي خلوص آن‌ها، همواره فرصت تجلي و شكوفايي يافته است. هدف از ارايه اين مقاله علاوه بر معرفي خاوران‌نامه و همچنين شناسايي بستري كه منجر به مصّورسازي آن شده است، بررسي ويژگي‌‌هاي سبكي و محتوايي آن به‌طور دقيق است، زيرا اين نسخه يكي از مطرح‌‌ترين نسخي است كه تحت حمايت تركمانان مصّور گشته است. خاوران‌نامه از نظر محتوا هم نسخه‌اي ادبي و هم مذهبي به‌شمار ‌مي‌آيد، از اين رو ابتدا زمينه‌‌هاي فرهنگي، اجتماعي و هنري آن دوران بررسي و سپس كليتّي از وضعيت نگارگري و نسخ خطي دوره‌ي تركمانان ارايه مي‌شود و در نهايت با معرفي اين نسخه، نمونه‌‌هايي در راستاي توصيف نگارگري و مضامين آن معرفي خواهد شد.