مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري

چكيده فارسي :

پس از آنكه با روي كار آمدن خاندان صفويه، تشيع مذهب رسمي ايران گرديد، شيعيان پس از مدت‌ها آزادي و ثبات و امنيت يافتند. در پرتو اين امنيت كه به واسطه حكومت شيعي ايجاد شده بود فرهنگ و هنر رشد و نمو يافت و هنر اسلامي نيز در همه شاخه‌هاي هنر گسترش پيدا كرد. نگارگري و نقاشي مذهبي به خدمت مصور كردن نسخه‌هاي مربوط به اهل بيت رسول در آمد و نسخ مذهبي بسياري در اين دوره مصور شدند. حديقه الشهدا نيز نسخه‌اي بود كه در اين دوره در پي رشد و رونق هنرها مصور شد. اين نسخه كتابي درباره شهادت شناسي خاندان علي (ع) است و به لحاظ سبك به مكتب بغداد تعلق دارد. نسخ بسياري از آن در موزه‌هاي پاريس، بريتانيا، استانبول و نيويورك وجود دارد. در اين مقاله ابتدا به چگونگي تحولات مذهب در دوران صفويه و سپس به وضعيت نگارگري مذهبي در اين دوره پرداخته شده است. پس از آن با معرفي نسخه حديقه الشهدا و ارايه نمونه هايي از نسخه‌هاي مختلف آن مقايسه‌اي ميان نگاره‌هاي با مضامين مذهبي صورت گرفته است. مضامين رحلت رسول اكرم، شهادت امام علي، واقعه كربلا، شهادت امام حسن و رحلت حضرت فاطمه در نگاره‌هاي مختلف حديقه الشهدا مورد بررسي واقع شده است اين وقايع مهم و سرنوشت‌ساز تاريخ تشيع هستند.