اخلاق داوري علمي

Ethics of Scientific Refereeing: An Islamic Approach

داوري علمي در فعاليت‌هاي پژوهشي و آموزشي نقش راهبردي دارد. برحسب گوناگوني اين فعاليت‌هاي، داوري علمي تنوع عرضي مي‌يابد. داوري در تنوع طولي به داوري درجه اول و درجه دوم تقسيم مي‌شود. توجه به اين تنوع طولي نقش مهمي در دغدغه‌هاي اخلاقي داوران دارد. داوري علمي از طرفي با توليد علم در كشور و توسعه دانشگاه‌ها (منافع ملي و سازماني) و از طرف ديگر با حقوق اعضاي هييت علمي ارتباط دارد. داوري علمي محتاج دوگونه ترازو است: داوري درست (مصاب به واقع) و داوري اخلاقي (به دور از اجحاف به حقوق افراد و منافع ملي و سازماني). در اين مقاله پس از تعريف داوري علمي و بيان گونه‌هاي آن به ارايه اصول عمده داوري درست و نيز داوري اخلاقي مي‌پردازيم. در هر دو مورد، مطالعه به شيوه تحليلي ‌ منطقي انجام مي‌شود.

Scientific refereeing plays a strategic role in research and educational activities. On the basis of diversity of such activities, scientific refereeing becomes horizontally diverse. In vertical diversity, refereeing is classified into first and second rates. Paying due attention to vertical diversity plays a very important part in the ethical concerns of referees. On the one hand, scientific refereeing is related to production of knowledge and promotion of universities (national and organizational interests) in the country, and on the other it is related to the rights of the faculty members. Scientific refereeing requires two kinds of scales: correct refereeing (correspondant to reality); and ethical refereeing (free from encroachment upon the rights of the individuals and national and organizational interests). In the first place, in the present paper scientific refereeing and its different kinds have been defined and then the principles of correct refereeing and ethical refereeing are discussed. In the both cases, the study follows an analytical-logical method.