بررسي خصوصيات كاني شناسي، ساختي، بافتي و ژيوشيميايي معدن سرب نخلك، اصفهان

معدن سرب نخلك در 55 كيلومتري شمال‌شرق انارك و در امتداد رشته‌كوهي منفرد موسوم به كوه نخلك واقع شده ¬است. كاني‌شناسي مادة معدني ساده بوده و گالن و باريت، كانيهاي اصلي و اوليه را تشكيل مي¬دهند و سروزيت كاني اقتصادي ثانويه پس از گالن مي‌باشد. كانيهاي اسفالريت، كالكوپيريت، پيريت، تترائدريت- تنانتيت و آكانتيت از ديگر كانيهاي اوليه¬اند كه به‌صورت ادخالهاي كميابي درون گالن حضور دارند. علاوه بر سروزيت، ديگر كانيهاي ثانويه عبارتند از: انگلزيت، پلاتنريت، ولفنيت، مالاكيت و غيره. سنگ ميزبان در اثر فرآيند دولوميتي‌شدن به دولوستون تبديل شده ¬است. چهار نوع دولوميت در سنگ ميزبان تشخيص داده شده¬اند كه شناخته‌شده كه شناخته-شده¬ترين آنها دولوميتهاي نوع زين‌اسبي است. بافتهاي متنوعي از جمله بافتهاي برشي، كوكاد، نواربندي قشري و كلوفرم در رگه¬هاي كانسار وجود دارد كه اين بافتها از نوع بافتهاي پركننده فضاي خالي هستند. آزمايش نمونه¬هاي گالن نخلك نشان داد كه تعدادي از عناصر كمياب ارزشمند درون اين كاني تمركز يافته¬اند كه مهمترين آنها نقره است. جفت عناصر Ag-As، Zn-Cd، As-Cuو As-Sb داراي همبستگي بالايي نسبت به يكديگر مي‌باشند. برخي از همبستگيها به ‌سبب حضور ادخال كانيهاي بيگانه درون گالن است. نمودار سه‌تايي Ag-Sb-Bi نشان مي¬دهد كه گالن نخلك غني از نقره و آنتيموان و فقير از بيسموت مي¬باشد. نسبت Sb/Bi (3773) در گالن، شرايط تشكيل در دماي پايين را نشان مي‌دهد. با توجه به چينه¬شناسي كربناتي كرتاسه بالايي، دگرساني دولوميتي سنگ ميزبان، كانسارسازي ديرزاد و لايه‌كران، عدم ارتباط با فعاليتهاي آذرين و همچنين بافهاي پركننده فضاي خالي، ويژگيهاي كاني¬شناسي و شواهد ژئوشيميايي، مدل كانسارسازي نوع دره مي¬سي¬سي¬پي براي كانسار سرب نخلك پيشنهاد مي‌شود.

Nakhlak lead mine is located at the Nakhlak mountain 55 km NE of Anarak town in Isfahan province. The mineralogy is simple; galena and barite are the main primary minerals and cerussite is the main secondary mineral. Sphalerite, pyrite, chalcopyrite, tetrahedrite-tennantite and acanthite occur as minor and trace mineral inclusions in galena. Secondary minerals are anglesite, plattnerite, wulfenite and malachite. The host rock has undergone a pre-mineralization dolomitization process. Four types of dolomite have been identified which saddle dolomite is the most distinguished. Open space filling textures occur in the form of breccia, cockade, crustification and colloform. Analysis of the galena samples indicates presence of many trace elements in galena among which silver is the most important. Element pairs such as Ag-As, Zn-Cd, As-Cu and As-Sb are highly correlated. This correlation may be explained by the presence of inclusions. Ag-Sb-Bi ternary diagram indicates that galena samples from Nakhlak are rich in Ag and Sb and poor in Bi. Sb/Bi (3773) ratio in galena is suggestive of a low temperature of formation for the deposit. The Upper Cretaceous carbonate host rocks and their dolomitization, the stratabound and epigenetic mineralization, the absence of igneous activity, the open space filling texture, the simple mineralogy and geochemistry all point to a Mississippi valley type model for the Nakhlak Pb deposit.