تعيين برخي فلزات سنگين در عضلات ماهي سفيد (Rutilus frisii kutum) و كپور معمولي (Cyprinus carpio) جنوب مركزي درياي خزر

Determination of some heavy metals in Rutilus frisii kutum and Cyprinus carpio fillet from south Caspian Sea

در اين تحقيق غلظت عناصر سنگين و سمي كادميوم، سرب، ارسنيك و جيوه كه از عناصر اجباري سازمان بهداشت جهاني و سازمان كشاورزي و غذايي سازمان ملل براي سنجش در ماهيان خوراكي است، در عضلات خوراكي 24 نمونه از دو گونه ماهي اقتصادي و پر مصرف در شمال كشور شامل : ماهي سفيد(Rutilus frisii kutum) و كپور معمولي (Cyprinus carpio) در حوضه‌ي جنوب مركزي درياي خزر پس از نمونه ‌برداري و آماده سازي، با روش طيف سنجي جذب اتمي با شعله براي كادميوم، سرب و ارسنيك و روش طيف سنجي جذب اتمي مجهز به سيستم توليد بخار سرد براي جيوه مورد سنجش قرار گرفت. ميانگين ± خطاي استاندارد غلظت عناصر سنگين و سمي كادميوم، سرب و ارسنيك در عضلات ماهي سفيد به ترتيب 30/0±21/1، 31/1±57/2 و 08/0±15/0 ميكرو گرم بر گرم وزن خشك نمونه و براي عنصر سنگين و سمي جيوه 20/13± 59/344 نانو گرم بر گرم وزن خشك نمونه بدست آمد. هم چنين ميانگين ± خطاي استاندارد غلظت عناصر سنگين و سمي كادميوم، سرب و ارسنيك در عضلات ماهي كپور معمولي نيز به ترتيب 40/0±35/1، 20/0±49/2 و 03/0±30/0 ميكرو گرم بر گرم وزن خشك نمونه و براي عنصر سنگين و سمي جيوه 09/16± 83/302 نانو گرم بر گرم وزن خشك نمونه اندازه‌گيري شد. مقادير بدست آمده با حد مجاز و سطح استاندارد اين عناصر، ارايه شده از سوي سازمان بهداشت جهاني و سازمان كشاورزي و غذايي سازمان ملل براي ماهيان مقايسه شد. نتايج نشان داد كه غلظت عناصر سنگين و سمي كادميوم و سرب در عضلات ماهيان فوق در مناطق مورد مطالعه يعني بابلسر، فريدون كنار، محمود آباد، رستم رود نور، پارك جنگلي سي سنگان و نوشهر، در سطح اطمينان آماري 95 درصد اختلاف معني‌داري با مقدار مجاز و سطح استاندارد خود دارند (05/0 > P). نتايج بدست آمده نشانگر آلوده بودن آب اين مناطق از لحاظ عناصر سنگين فوق مي باشد.

In this study, levels of Cadmium, Lead, Arsenic and Mercury heavy metals, which are required by the WHO and The UNFAO to be determined in sea food, were evaluated using flame atomic absorption spectroscopy technique, in tissues of two commonly consumed fish in Iran namely Rutilus frisii kutum and Cyprinus carpio collected from the south coastline of the Caspian Sea. The average concentration of Cd , Pb , As and Hg, were detected as (?g g-1) dry weight of Rutilus frisii kutum’s tissues : 1.21 0.30, 2.57 1.31, 0.15 0.08 and 0.34 0.01 respectively. These values for Cyprinus carpio were detected as : 1.35 0.40, 2.49 0.20, 0.30 0.03 and 0.30 0.01 (Mean Standard Error). These values were compared with the WHO and the UNFAO safety standards regarding the amount of the above mentioned heavy metals in fish tissues. Based on the results of this study, the concentration of Cadmium and Lead in the studied fish tissues proved to be much higher than international standards with a reliability of P < 0.05. The results show that the pollution in the water of this region are because of these heavy elements.