مقايسه آزمون‌هاي بنيه بذردر ارتباط با سبزشدن گياهچه و عملكرد چهار رقم سورگوم علوفه‌اي (.Sorghum bicolor L)

Comparison of different seed vigour tests in relation to seedling emergence and yield of four forage sorghum (Sorghum bicolor L.) cultivars

به منظور مقايسه آزمون‌هاي بنيه بذر مناسب در ارتباط با سبز شدن گياهچه و عملكرد چهار رقم سورگوم علوفه‌اي اسپيدفيد، جامبو، سوپردان و شوگرگريز مطالعه اي در سال 1373 در آزمايشگاه كنترل و گواهي بذر موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر كرج و مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه آزاد اسلامي واحد كرج واقع در اراضي مردآباد اجرا گرديد. در آزمايشگاه، آزمون‌هاي جوانه‌زني استاندارد، طبقه بندي بنيه گياهچه، شاخص رنگ‌پذيري تترازوليوم، هدايت الكتريكي، پيري تسريع شده در قالب طرح كاملاً تصادفي با چهار تكرار انجام شدند. در مزرعه با استفاده از طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار، درصد و سرعت سبز شدن گياهچه و عملكرد علوفه مورد ارزيابي قرار گرفتند. براساس نتايج بدست آمده از تجزيه واريانس صفات مورد مطالعه در آزمايشگاه مشخص گرديد كه تفاوت بين ارقام در شرايط آزمون‌هاي طبقه بندي بنيه گياهچه و شاخص رنگ پذيري تترازوليوم در سطح احتمال 5 درصد و آزمون‌هاي جوانه زني استاندارد، هدايت الكتريكي و پيري تسريع شده در سطح احتمال 1 درصد معني‌دار بودند. در بين ارقام مورد مطالعه رقم جامبو بيشترين و رقم شوگرگريز كمترين درصد و سرعت سبز شدن گياهچه در مزرعه و عملكرد علوفه را داشتند. در اين مطالعه، همبستگي مثبت معني‌داري بين نتايج آزمون‌هاي بنيه بذر با درصد و سرعت سبزشدن در مزرعه وعملكرد علوفه وجود داشت. در بين آزمون‌هاي مورد بررسي، آزمون‌هاي طبقه‌بندي بنيه گياهچه و پيري تسريع شده از درصد سبز شدن گياهچه، آزمون طبقه‌بندي بنيه گياهچه از سرعت سبز شدن گياهچه و آزمون‌هاي شاخص رنگ‌پذيري تترازوليوم و پيري تسريع شده با عملكرد علوفه درمزرعه، برآورد نزديك‌تري داشتند و در نتيجه چنين به نظر مي‌رسد كه اين آزمون‌ها از قابليت بالايي براي پيش بيني ميزان سبز شدن گياهچه‌هاي ارقام مورد مطالعه سورگوم علوفه‌اي برخوردار بوده و به عنوان آزمون‌هاي ارزيابي بنيه بذر و گياهچه اين گياه قابل توصيه‌اند.

In order to comparison of different suitable seed vigour tests in relation to seedling emergence and forage yield of four sorghum cultivars (Speed Feed,Jambo,Super Dan and Suger Graze) an experiment was conducted during 2003-2004 in laboratory of Seed and Plant Improvement Institute (SPII) of Karaj, and also a field experiment at exprimental station of Agriclture College of Azad Islamic University, Mardabad, Karaj. germination standard test, seedling vigour classification test, staining index tetrazolium test, electrical conductivity tests and accelerated aging were measured in the completely randomized design with four replications in laboratory. Under field condition , with the randomized complete block design in four replications, percentage and rate of seedling emergeance and forage yield were evaluated. The result of analysis of variance in the laboratory study showed that the differences between the cultivars under the seedling vigour classification tests and staining index tetrazolium were significant at 5% probability, but under the germination standard tests, electrical conductivity and accelerated aging tests were significant at 1% of probability. Under field condition, Suger Graze and Jambo cultivars had lower and higher percentage and rate of seedling emergeance and forage yield, respectively , and also there was significant positive correlation between seed vigour tests, percentage and rate and forage yield . Among the tests under study the seed vigour classification and accelrated aging test for the percentage of emergence seedling vigour classification for the rate of emergence and also staining index tetrazolium and accelerated aging test for forage yield had the closet correlation. As a result, these above mentioned tests had a heigh ability for forage sorghum cultivars percentage of seedling emergence in field prediction and is recommended as the tests to evaluate seedling and seed vigour.