اثر تنش كم آبي بر برخي جنبه هاي فيزيولوژيك و آناتوميك ارقام يونجه (.Medicago sativa L)

Evaluation of water deficit stress on physiological and anatomical some aspects of alfalfa (Medicago sativa L, ) cultivars

به منظور بررسي اثر تنش كم آبي بر جنبه‌هاي فيزيولوژيك و آناتوميك چند رقم يونجه، آزمايشي با استفاده از كرت‌هاي يك‌بار خرد شده اسپليت پلات در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در سال‌هاي 1385 – 1384 در مركز تحقيقات كشاورزي جيرفت به مرحله اجرا رسيد كه در آن تنش كم آبي در سه سطح شامل: 1- تنش شديد كم آبي (آبياري هنگامي‌كه رطوبت خاك به 25 درصد FC مي‌رسيد). 2- تنش متوسط (آبياري هنگامي‌كه رطوبت خاك به 50 درصد FC مي‌رسيد). 3- تنش ملايم (آبياري هنگامي‌كه رطوبت خاك به 75 درصد FC مي‌رسيد)، بعنوان فاكتور اصلي و ارقام يونجه در پنج سطح به عنوان فاكتور فرعي شامل: 1- يزدي، 2- نيك شهري، 3- رنجر، 4- بمي و 5- بغدادي مورد بررسي قرار گرفتند. محتواي آب نسبي برگ (RWC)، ميزان تراوش الكتروليت، تعداد روزنه‌ها و قطر روزنه‌ها اندازه‌گيري شد. نتايج بدست آمده حاكي از آن بود كه با افزايش تنش آبي RWC از 86 درصد به 69 درصد كاهش پيدا كرد و در شرايط يكسان از تنش (تنش شديد) بالاترين RWC مربوط به ارقام مقاوم به خشكي نيك شهري و بمي بود. با افزايش تنش خشكي ميزان تراوش الكتروليت تاسطح دوم تنش افزايش يافت و بيشترين تراوش الكتروليت مربوط به رقم حساس رنجر بود. رقم حساس به خشكي (رنجر) بيشترين تعداد روزنه‌ها در سطح رويي و زيري برگ داشت و با افزايش تنش كم آبي قطر منفذ روزنه كاهش پيدا كرد و از نتايج اين آزمايش مشخص گرديد كه ارقام مقاوم به تنش خشكي داراي روزنه‌هاي كمتر و RWC بالاتري در شرايط خشكي نسبت به ارقام حساس دارند.

A field experiment was conducted during 2005 – 2006 in Agriculture Research centre of Jiroft and Kahnouj to determine the effect of water stress on some physiological and anatomical aspects of alfalfa cultivars. Using a split plot design based on randomized Complete block Design (RCBD) with three replications. The three levels of water stress 1)- severely stressed (irrigation when soil moisture reached to %25 of F.C), 2)- moderately stressed (irrigation when soil moisture reached to %50 of F.C) and 3)- least stressed (irrigation when soil moisture reached to %75 of F.C) was the main plot factor and five cultivars of alfalfa (1- Yazdi, 2- Nikshahri, 3- Rangar, 4- Bami and 5- Baghdadi) were collected sub plots. Several drought stress indicators, including leaf relative water content (RWC), cell membrane stability expressed as electrolyte leakage, number of stomata and length of the stomatal aperture characteristics of leaves were examined. The results showed that water deficit stress, significantly reduced relative water content (RWC) values from 86% to 69%. With increasing water deficit stress, electrolyte leakage were increased in alfalfa cultivars the tolerant cultivars to drought (Nikshahri and Bami) maintained higher RWC at severe water stress treatment. The number of stomata and length of the stomatal aperture decreased with increasing water stress level. As overall result is to conclud that, stomata number of alfalfa cultivars tolerant to drought is less and RWC Ratio higher in low water stress condition compared to sensitive cultivars.