بررسي عملكرد و سودآوري گوجه ‌فرنگي در كشت مخلوط با لوبيا سبز

Study on yield and profitability of tomato at intercropping with snap bean

كشت مخلوط در بكارگيري بهينه عوامل توليد، نقش اساسي داشته و در اغلب موارد افزايش توليد و درآمد در واحد سطح را به دنبال دارد. در اين راستا تحقيقي بمنظور بررسي عملكرد گوجه‌فرنگي در كشت مخلوط با لوبيا سبز و تعيين ميزان درآمد آن انجام گرديد. آزمايش به مدت دو سال به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در ايستگاه تحقيقات كشاورزي كهريز اروميه اجرا شد. فاكتورهاي مورد مطالعه شامل سيستم كشت به صورت كشت خالص گوجه فرنگي و كشت مخلوط گوجه فرنگي و لوبيا سبز و فواصل بين رديف‌هاي كاشت گوجه فرنگي در سه فاصله80، 100 و120 سانتيمتر بود. در كشت مخلوط، گوجه‌فرنگي در يك طرف پشته و لوبيا سبز در طرف ديگر همان پشته كشت گرديد ولي در كشت خالص فقط در يك طرف پشته گوجه‌فرنگي كشت شد. براي مقايسه دو نوع كشت، عملكرد و اجزا عملكرد براي گوجه فرنگي، عملكرد لوبيا و نسبت برابري زمين(LER) محاسبه گرديد. از طريق بودجه بندي توام با ريسك، تيمارها از لحاظ اقتصادي مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه عملكرد در هكتار، عملكرد بوته و تعداد ميوه در بوته در گوجه ‌فرنگي در كشت خالص به طور معني‌داري بيشتر از كشت مخلوط بود. از لحاظ وزن ميوه اختلاف معني داري بين دو نوع كشت مشاهده نگرديد. اثر متقابل سيستم كشت و فاصله بين رديف‌هاي كاشت فقط بر تعداد ميوه در بوته در سطح احتمال 1 درصد معني‌دار شد، بيشترين تعداد ميوه در بوته از كشت خالص با فاصله 120 سانتي‌متري حاصل گرديد. در هر سه فاصله بين رديف، عملكرد گوجه فرنگي در كشت مخلوط كمتر از كشت خالص و نسبت برابري زمين كمتر از يك بود، بنابراين از لحاظ زراعي كشت مخلوط اثر منفي بر عملكرد گوجه ‌فرنگي داشته است ولي بر اساس بودجه‌بندي توام با ريسك، تيمار كشت مخلوط با فاصله100 سانتي‌متر داراي بيشترين سود ناخالص بود، بنابراين كشت مخلوط از اين لحاظ بر كشت خالص برتري داشته و در تغييرات شديد قيمت گوجه‌فرنگي، ميتواند از نوسانات سود ناخالص مزرعه جلوگيري كرده و اثر اقتصادي مثبت داشته باشد.

Intercropping has an important role in optimum using of production factors and often increase yield and income in unit area. In order, this experiment was carried out to study of tomato yield and income in intercropping with snap bean. This research was conducted at factorial experiment based on randomized complete block design with 4 replications in Kahriz station for two years. The factors were cultivation system (tomato sole cropping and intercropping with snap bean) and spacing between rows of tomato (80, 100 and 120 cm). In intercropping, tomato was planted in one side of ridge and snap bean in other side of ridge, but in sole cropping only tomato was planted in one side of ridge. In order to comparison sole cropping and intercropping, yield and yield components for tomato and snap bean yield and land equivalent ratio (LER) was studied. Treatments were evaluated with risk budgeting. Results indicated that yield per hectare, yield per plant and fruits number per plant in sole cropping was more than intercropping. Interaction effect of cultivation system and spacing between rows was significant at %1 level only on fruits number per plant. The most of fruits number per plant was recorded in sole cropping with 120 cm. At all spacing between rows, tomato yield at sole cropping was more than intercropping and LER was less than one. Based on risk budgeting, intercropping with 100 cm had maximum gross profit. Therefore, in severity changes of tomato price, intercropping prevent from fluctuations to and supply of tomato through balance position.