دوره بحراني كنترل علف هاي هرز ذرت علوفه‏اي در منطقه بيرجند

The critical period of weed control in forage corn in Birjand region

دوره بحراني كنترل علف هاي هرز دوره اي در زندگي گياه زراعي است كه براي جلوگيري از كاهش عملكرد غير قابل قبول، علف هاي هرز بايد در طي آن كنترل شوند. به منظور تعيين دوره بحراني كنترل علف هاي هرز ذرت علوفه‏اي در منطقه بيرجند، آزمايشي در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با 3 تكرار در سال 1385 در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه بيرجند اجرا شد. 14 تيمار آزمايش در دو گروه شامل الف: تيمارهاي تداخل علف هرز با ذرت از هنگام سبز شدن ذرت تا مراحل 3 برگي (V3)، 6 برگي (V6)، 9 برگي (V9)، 12 برگي (V12)، 15 برگي (V15) و تاسل دهي (R1) با شاهد رقابت تمام فصل و ب: تيمارهاي عاري از علف هرز از مراحل مذكور تا هنگام برداشت با شاهد وجين تمام فصل بود. عملكرد ذرت در اين تيمارها بصورت درصد نسبت به تيمار شاهد عاري از علف هرز مورد ارزيابي قرار گرفت. براي تعيين دوره بحراني كنترل علف هاي هرز، از روش وايازي غير خطي و معادلات گامپرتز و لجستيك تغيير شكل يافته استفاده شد. نتايج آزمايش نشان داد دوره بحراني كنترل علف هاي هرز براي سطح 5 درصد خسارت 55-19 روز پس از سبز شدن ذرت (V5-V15) است. اين دوره بر اساس سطح خسارت 5/2 درصد، 59-14 روز پس از سبز شدن (V4-V17)، سطح خسارت 10 درصد، 47-25 روز پس از سبز شدن (V6-V12)، سطح خسارت 15 درصد، 41-28 روز پس از سبز شدن (V7-V11) و سطح خسارت 20 درصد، 36-31 روز پس از سبز شدن ذرت (V8-V9) بدست آمد. شاخص سطح برگ ذرت نيز بر اثر رقابت علف هاي هرز در هر دو گروه تيماري به شكل معني داري كاهش يافت (05/0 > P). نتايج آزمايش حاكي از آن بود كه شاخص سطح برگ ذرت در مرحله كاكلدهي مي تواند معيار مناسبي از شدت خسارت علفهاي هرز و درصد كاهش عملكرد آن باشد (95/0=r).

The critical period for weed control (CPWC) is the period in the crop growth cycle during which weeds must be controlled to prevent unacceptable yield losses. A field study was conducted in 2006 in the University of Birjand to determine CPWC in Birjand region using a randomized complete design with 14 treatments and three replications. The treatments consisted of two different periods of weed interference, a critical weed-free period and a critical time of weed removal were imposed at V3, V6, V9, V12, V15, and R1 (based on phenological stages of corn development) with a weedy check and a weed-free check. The CPWC was determined by fitting non-linear regression models of Logistic and Gompertz equations to the data in range of 2.5, 5, 10 and 20% of acceptable yield loss levels. The CPWC was from 5- to 15-leaf stage (19-55 DAE) to prevent yield losses of 5%. This period to prevent yield losses of 2.5, 10 and 20% was 4- to 17-leaf stage (14-59 DAE), 6- to 12-leaf stage (25-47 DAE) and 8- to 9-leaf stage (31-36 DAE) respectively. The leaf area index of corn were significantly decreased by weed competition in both weed free and weed infested treatments (P < 0.01). Results also showed that there was a positive correlation between forage yield and LAI of corn at silking stage when competing with weeds (r= 0.95) and could be considered as an index of weed effect on corn yield.