اثر عصاره آبي الكلي برگ آويشن شيرازي (Zataria multiflora Boiss)بر ايليوم موش صحرايي

Effect of Zataria multiflora Boiss leaf hydroalcoholic extract on rat ileum

سابقه و هدف : آويشن يا آفيشن (Zataria multiflora Boiss ) گياهي از تيره نعناع با تاثيرات ضد‌ تشنج و ضد‌التهاب و ضد‌درد است و در كتب گياهان دارويي اشاره شده است كه اين گياه مسكن دردهاي قاعدگي مي‌باشد. تاكنون اثر اين گياه بر حركات دستگاه گوارش بررسي نشده است، لذا هدف اين تحقيق اوليه، بررسي اثر عصاره آبي الكلي برگ آويشن شيرازي بر ايليوم موش صحرايي در حضور چند محرك شناخته شده مي‌باشد. مواد و روش‌ها : از پودر برگ آويشن به روش خيساندن و با كمك الكل 70% عصاره‌گيري شد.از انتهاي ايليــوم موش‌هاي نر و ماده بالغ، قطعاتي به طول cm2 تهيه و در حمام بافت حاوي محلول تايرود استاندارد قرار داده شد. انقباضات بافت ناشي از كلرور‌پتاسيم، استيل‌كولين و كلرور‌باريم به روش ايزوتونيك درحضورغلظت‌هاي معين از عصاره تحت نيم گرم كشش اوليه ثبت گرديد. انقباضات در مراحل مختلف بر حسب mm و يا درصد تغييرات طول محاسبه و مقايسه شدند. يافته‌ها : غلظت‌هاي نهايي عصاره (125/0 ، 25/0 ، 5/0 ، 1 و 2 mg/ml) انقباضات ايليوم ناشي از كلرور‌‌‌‌پتاسم (mM60) را به صورت وابسته به غلظت كاهش داد (0001/0 P < ). حضور پروپرانولول (?M1) تاثيري درعملكرد شل‌كنندگي عصاره نداشت (28/0P=). همچنين، عصاره (mg/ml1) توانست انقباض ايليوم ناشي از استيل‌كولين (?g/ml05/0) را كاهش دهد (001/0P < ). همين غلظت عصاره انقباض ايليوم ناشي از كلرور‌باريم (mM 4) را نيز كاهش داد (05/0P < ). بحث : از نتايج به‌دست آمده مي‌توان نتيجه‌گيري نمود كه عصاره آبي الكلي برگ آويشن احتمالاً از طريق انسداد كانال‌هاي كلسيمي وابسته به ولتاژ، سبب كاهش انقباض ايليوم ناشي از كلرور‌پتاسيم، استيل‌كولين و كلرور‌باريم گرديده، است ولي اين اثر مهاري نتيجه وجود مواد آگونيستي آدرنرژيك در عصاره نمي‌باشد. با توجه به اثر مهاري شديدتر به پاسخ انقباضي ناشي از استيل‌كولين، به نظر مي‌رسد كه اين عصاره داراي خاصيت آنتي‌كولينرژيكي نيز باشد. نتايج به‌دست آمده، همچنين تاييدي بر مصرف اين گياه در طب سنتي مي‌باشد.