ميزان دانش و درك اينترن‌هاي دانشگاه علوم پزشكي تهران از مطالب آمار زيستي

Evaluation of knowledge and perception of medical students of Tehran university of medical sciences about biostatistics

با توجه به افزايش روزافزون مقالات در حوزه پزشكي نياز پزشكان باليني به كسب دانش در زمينه اپيدميولوژي و آمار حياتي افزايش مي‌يابد، هر چند نتايج مطالعات نشان مي‌دهد كه تنها 21 درصد از پزشكان مي‌توانند تفسير داده‌ها در مقالات را به طور صحيح درك كنند(1). كارورزان كه دانشجويان دوره اينترني شناخته مي‌شوند، بلافاصله پس از فراغت از تحصيل بايد طبابت باليني خود را آغاز كنند؛ لذا لازم است توانايي لازم براي استفاده از نتايج مطالعات و به كارگيري آنها در طبابت باليني را داشته باشند. هدف از اين مطالعه بررسي دانش و درك اينترن‌هاي دانشگاه علوم پزشكي تهران از مسايل آماري مي‌باشد. يك سوم از اينترن‌هاي دانشگاه علوم پزشكي تهران (هشتاد نفر) در بهار 89 به روش تصادفي ساده انتخاب شدند. پرسشنامه‌اي بر گرفته از پرسشنامه طراحي شده در مجله JAMA براي گردآوري داده ها به كار گرفته شد(2). پرسشنامه اوليه به روش forward backward ترجمه شد. براساس نظر دو متخصص آمار و دو نفر از دانشجويان آگاه به پژوهش، هفت سوال حذف شد. سپس پرسشنامه به بيست نفر از اينترن‌ها داده شد و از آنها خواسته شد كه مجدداً پس از دو هفته پرسشنامه را تكميل كنند. روايي پرسشنامه با تست آلفاي كرونباخ ارزيابي گرديد كه براي سوالات نگرش 73/0، براي سوالات اطمينان 69/0، و براي سوالات ارزيابي دانش 74/0 محاسبه شد سوالاتي كه در ارتباط با تمايل بودند از يك تا پنج نمره‌دهي ‌شدند. سوالات مربوط به تمايل و توانايي تفسير از يك تا پنج و ساير سوالات به صورت تست چهار گزينه‌اي در اختيار شركت‌كنندگان قرار گرفت. اطلاعات شصت پرسشنامه تكميل وجمع‌آوري شد. داده‌ها وارد نرم‌افزار SPSS-13 شده، از آزمون Independent sample t test جهت مقايسه استفاده شد. سي و هشت شركت‌كننده در كارگاه‌هاي آمار روش تحقيق نيز شركت كرده بودند. ميانگين توانايي تفسير 1/3±2/1، تفسير نتايج روش آماري 5/10±8/2، و تشخيص اين كه آيا روش آماري درست به كار رفته 1/1±4/2، محاسبه شد. تعيين نوع مطالعه ، علت دوسوكور بودن كارآزمايي باليني تصادفي، و تشخيص صحيح خطاي سيستميك به ترتيب توسط 31(7/51 درصد) ، 17(3/28 درصد) ، 49(7/81 درصد) از شركت‌كنندگان به درستي پاسخ داده شده بود. فراواني پاسخ‌‌هاي صحيح تفسير P value ، Confidence Interval)CI) و اعتبار آزمون به ترتيب 19(7/31 درصد) ، 16(7/26 درصد) و 27(45 درصد) بود. دو ميانگين تشخيص صحيح روش آماري به طور معناداري بين دو گروهي كه در كارگاه شركت كرده يا نكرده بودند، تفاوت داشت(01/0p=). در مطالعه كنوني اطمينان جهت تفسير اطلاعات در يك سوم شركت‌كنندگان گزارش شده بود. اين نتايج با نتايج مطالعه Windish و همكاران كه به بررسي دانش آماري دستياران پرداخته بودند هم‌خواني داشت. در مطالعه آنها تنها يك چهارم افراد اطمينان در تفسير اطلاعات را گزارش كرده بودند(2). عدم اطمينان در تفسير نتايج روش‌هاي آماري با اين يافته مطالعه كه هيچ يك از سوالات به درستي توسط تمامي شركت‌كنندگان پاسخ داده نشده بود هم‌خواني داشت. مطالعه ما نشان مي‌دهد هرچند اپيدميولوژي و آماردر كليه مقاطع تحصيلي پزشكي تدريس مي‌شود. ولي مفيد بودن آنها زير سوال است.