اثر غلظت و زمان محلول پاشي كود نيتروژن مكمل بر انتقال مجدد ماده خشك، عملكرد دانه و اجزاي عملكرد كلزا (Brassica napus L.)رقم هايولا 401

Effect of concentration and timing of application of supplementary nitrogen fertilizer on dry matter remobilization, grain yield and yield components of rapeseed (Brassica napus L.) cv. Hayola401

به منظور بررسي تاثير غلظت و زمان محلول‌پاشي كود نيتروژن مكمل بر انتقال مجدد ماده خشك و عملكرد دانه كلزا (هيبريد هايولا 401) به صورت كشت دوم پس از برداشت برنج در شاليزار، آزمايشي به صورت بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال زراعي 88-1387 در اراضي موسسه تحقيقات برنج كشور در رشت اجرا گرديد. دراين آزمايش دو عامل غلظت محلول‌ حاوي كود نيتروژن خالص (از منبع اوره) در دو سطح (5 و 10 در هزار) و زمان محلول‌پاشي در هفت سطح: 1- محلول‌پاشي در مرحله 6 تا 8 برگي (كدهاي 06/1 تا 08/1 كدبندي سيلوستر- برادلي و ميكپيس)، 2- محلول‌پاشي در مرحله ساقه رفتن (كدهاي 01/2 تا 03/2 )، 3- محلول‌پاشي در مرحله قبل از گلدهي ( كد 9/3 )، 4- محلول‌پاشي در مرحله 6 تا 8 برگي + ساقه رفتن، 5- محلول‌پاشي در مرحله 6 تا 8 برگي + قبل از گلدهي، 6- محلول پاشي در مرحله ساقه رفتن + قبل از گلدهي، 7- محلول‌پاشي در مرحله 6 تا 8 برگي + ساقه رفتن + قبل از گلدهي، همراه با دو تيمار شاهد الف- بدون مصرف كود نيتروژن و ب- كوددهي متداول خاكي به صورت در زمان كاشت، در زمان ساقه رفتن و قبل از گلدهي به ميزان 180 كيلوگرم نيتروژن خالص در هكتار منظور شدند. صفات گياهي مورد ارزيابي شامل عملكرد دانه، ميزان روغن، تعداد خورجين در بوته، تعداد دانه در خورجين، وزن هزاردانه، انتقال مجدد ماده خشك، كارايي انتقال مجدد ماده خشك و ميزان ماده خشك توليد شده در مرحله 50 درصد گلدهي و رسيدگي، عملكرد بيولوژيكي، شاخص برداشت دانه و مدت زمان رسيدگي بودند. نتايج نشان داد كه بين غلظت هاي محلول پاشي و زمان هاي مصرف نيتروژن و شاهدها با هريك از تيمارها از نظر صفات عملكرد دانه، ميزان روغن، تعداد خورجين در بوته، انتقال مجدد ماده خشك، ميزان ماده خشك توليد شده در زمان 50 درصد گلدهي و رسيدگي، عملكرد بيولوژيكي و زمان رسيدگي تفاوت معني داري وجود داشت. محلول پاشي با غلظت 10 در هزار در مرحله ساقه رفتن + قبل از گلدهي، بيشترين عملكرد دانه (7/4221 كيلوگرم در هكتار)، تعداد خورجين در بوته (7/219)، انتقال مجدد ماده خشك (1/694 گرم در متر مربع) و ميزان ماده خشك توليد شده در زمان 50 درصد گلدهي (5/891 گرم در متر مربع) را داشت. از نظر صفات تعداد خورجين در بوته، انتقال مجدد ماده خشك، ميزان ماده خشك توليد شده در زمان 50 درصد گلدهي و رسيدگي بين تيمار محلول پاشي در مراحل ساقه رفتن + قبل از گلدهي و 6 تا 8 برگي + ساقه رفتن + قبل از گلدهي، تفاوتي وجود نداشت. نتايج حاصل از اين آزمايش نشان داد كه محلول پاشي تكميلي كود نيتروژن با غلظت 10 در هزار در مرحله ساقه رفتن + قبل از گلدهي، مي تواند باعث افزايش عملكرد دانه و روغن كلزا شود.