اثر ميزان بذر و فاصله رديف بر عملكرد بذر و اجزاي عملكرد يونجه رقم بغدادي (Medicago sativa L. var. Baghdadi)

Effect of seed rate and row spacing on seed yield and yield components of alfalfa (Medicago sativa L.) var. Baghdadi

به منظور بررسي تاثير فاصله بين رديف و ميزان بذر بر ميزان عملكرد بذر و عملكرد بيولوژيك يونجه رقم بغدادي، آزمايشي طي سه سال زراعي (1387-1385) در مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي خوزستان اجرا گرديد. آزمايش به صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 3 تكرار انجام گرفت. تيمار اصلي شامل 3 سطح فاصله بين رديف (50، 60 و 70 سانتي‌متر) و تيمار فرعي شامل 5 سطح ميزان بذر (5، 10، 15، 20 و 25 كيلوگرم در هكتار) بودند. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه اثر سال بر تمامي صفات مورد بررسي در سطح احتمال يك درصد معني‌دار بود. همچنين اثر فاصله بين رديف بر تمامي صفات به غير از تعداد غلاف در گل آذين در سطح احتمال يك درصد معني‌دار بود. تيمار ميزان بذر فقط بر صفات تعداد گل آذين در مترمربع، عملكرد بذر، عملكرد بيولوژيك و شاخص برداشت در سطح احتمال يك درصد معني‌دار بود. با افزايش فاصله‌هاي بين رديف، تعداد گل آذين در مترمربع، عملكرد بذر و عملكرد بيولوژيك كاهش يافت. سطوح مختلف ميزان بذر مشخص نمود كه اين تيمار بر تعداد غلاف در گل آذين، تعداد دانه در غلاف و وزن هزار دانه اثر معني‌داري نداشت. اثر متقابل تيمارهاي آزمايش بر هيچ ‌يك از صفات معني‌دار نگرديد. بيشترين و كمترين عملكرد بذر در فاصله رديف‌هاي 50 و 70 سانتي‏متر (به ترتيب به 7/656 و 4/555 كيلوگرم در هكتار) و همچنين بيشترين و كمترين عملكرد بيولوژيك در فاصله رديف‌هاي 50 و 70 سانتي‏متر (به ترتيب به 5447 و 4113كيلوگرم در هكتار) بود كه در تيمار 15 كيلوگرم بذر در هكتار بدست آمد. بيشترين تعداد گل آذين در مترمربع در فاصله رديف 50 سانتي‌متر بدست آمد. به‌نظر مي‌رسد كه ميزان بذر تا 15 كيلوگرم در هكتار از طريق افزايش تعداد غلاف، وزن دانه و شاخص برداشت زمينه دستيابي به توليد بيشتر بذر در يونجه رقم بغدادي را فراهم مي‌كند.