تاثير تراكم بوته و سطوح نيتروژن بر عملكرد، كارايي مصرف كود و روند رشد ذرت

Study of Nitrogen Use Efficiency and Growth Analysis of Corn, Affected by Plant Density and Nitrogen Fertilizer Levels

براي بررسي تاثير سطوح نيتروژن و تراكم بوته بر كارايي مصرف كود و روند رشد گياه ذرت، آزمايشي در سال زراعي 1384 در مزرعه ايستگاه تحقيقات كشاورزي اردبيل به صورت كرتهاي خرد شده در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار اجرا شد. كرتهاي اصلي به سطوح كود نيتروژن (صفر، 75 و150 كيلوگرم در هكتار) و كرتهاي فرعي به تراكم هاي بوته ( 7، 9 و11 بوته در متر مربع) اختصاص داده شد. نتايج نشان داد كه كارايي مصرف كود نيتروژن در سطح احتمال يك درصد تحت تاثير سطوح كودي و تراكم بوته قرار گرفت. بيشترين كارايي مصرف كود مربوط به مصرف 75 كيلوگرم كود نيتروژن در هكتار بود، هرچند اختلاف آماري معنيداري با مصرف150 كيلوگرم كود نيتروژن در هكتار مشاهده نشد. افزايش تراكم بوته موجب كاهش كارايي مصرف كود گرديد، بهطوري كه بالاترين ميزان آن در تراكم هفت بوته در مترمربع به دست آمد. افزايش تراكم بوته و كود نيتروژن موجب افزايش بيوماس كل و عملكرد دانه شد. سرعت رشد محصول نيز با افزايش تراكم و سطوح كود نيتروژن روند افزايشي داشت. عملكرد دانه تكبوته با افزايش تراكم بوته كاهش يافت. تعداد دانه در رديف و تعداد دانه در بلال نيز با افزايش مصرف كود نيتروژن و كاهش تراكم بوته افزايش نشان داد. تعداد رديف دانه در بلال نيز تنها متاثر از سطوح كود نيتروژن بود كه با افزايش مصرف كود نيتروژن افزايش يافت. تعداد بلال در بوته و وزن هزار دانه تحت تاثير تيمارهاي آزمايش قرار نگرفتند.

To investigate the effect of various levels of nitrogen fertilizer and different plant density on nitrogen use efficiency (NUE) and growth analysis of corn, a split plot experiment based on randomized complete blocks design with three replications was conducted in Ardabil Agriculture Research Station in 2005. The factors were nitrogen fertilizer at three levels in main plots (0, 75 and 150 Kg N ha-1) and plant densities in subplots (7, 9 and 11 plants m-2). The results showed that NUE was significantly affected by plant density and nitrogen levels. Maximum rate of NUE was obtained in application of 75Kg N ha-1. There was no significant difference between 75 and 150Kg N ha-1. With increasing plant density, the NUE was decreased, and maximum NUE was also obtained in density of 7 plants m-2. With increasing plant density and nitrogen levels, total dry matter, crop growth rate and grain yield were increased. Grain yield per plant decreased with increasing plant density. With increasing nitrogen levels and decreasing plant density the number of kernel per row, and number of kernel in ear were increased. Numbers of kernel in ear were only affected by nitrogen levels, and was decreased with increasing nitrogen levels. Number of ear per plant and weight of thousand grains wasn’t affected by levels of the experimental factors.