تاثير تراكم بوته و فاصله رديف بر برخي خصوصيات مورفولوژيك، عملكرد ، اجزاي عملكرد و ميزان پروتيين دانه دو رقم نخود زراعي(Cicer arietinum L .)

Effect of row spacing and plant density on some morphological traits, yield , yield components and seed protein in two chickpea (Cicer arietinum L .) cultivars

به منظور بررسي تاثير فاصله رديف و تراكم بوته روي برخي صفات مورفولوژيك، عملكرد ، اجزاي عملكرد و پروتيين دانه در دو رقم نخود، آزمايشي در سال 1386 در اهواز به اجرا در آمد. آزمايش به صورت اسپليت پلات فاكتوريل بر پايه طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام شد. فاصله رديف در سه سطح (40، 50 و 60 سانتي متر) به عنوان كرت اصلي، تراكم بوته با دو سطح (25 و 35 بوته درمترمربع ) و رقم نخود شامل آرمان و هاشم به عنوان كرت هاي فرعي منظور شدند. نتايج نشان داد كه فاصله رديف تاثير معني داري بر ميانگين صفات مورد بررسي نداشت. تراكم بوته بر تعداد نيام در واحد سطح، عملكرد بيولوژيك و عملكرد دانه تاثير معني داري داشت، به طوري كه تراكم بوته بيشتر (35 بوته درمترمربع) محصول بيشتري توليد نمود. همچنين تعداد انشعاب تحت تاثير تراكم بوته قرار گرفت و تراكم 25 بوته تعداد انشعاب بيشتري توليد نمود. تاثير رقم بر ارتفاع بوته، ارتفاع تشكيل اولين نيام، عملكرد بيولوژيك معني دار بود، كه رقم هاشم مقادير بالاتري را نشان داد. شاخص برداشت در رقم آرمان به طور معني داري بيشتر از رقم هاشم بود. استفاده از تيمار فاصله رديف نزديك ( فاصله 40 و يا 50 سانتي متر) و تراكم بوته بالا(35 بوته درمترمربع) بيشترين عملكرد را در هر دو رقم توليد نمود

An experiment was conducted to evaluate the effects of row spacing and plant density on some morphological traits, yield, yield components and seed protein in two chickpea cutivars. Experiment was conducted in 2007 -2008 at Ahvaz city. the design of experiment was a split plot factorial in a randomized complete block design with 3 replications. Main plots were devoted a three row spacing (40 , 50 ,60 cm ) while minor plots assigned to two plant densites (25, 35 plants per m2 ) as well as two cultivars (Arman and Hashem). Results obtained from data showed that row spacing had no significant effect on all investigated traits. Howevere, number of pods/ unit area, seed yield, biologic yield and 100 seed weight relatively smaller in row spacing 60cm. Plant density had positive significant effect on number of pods / unit area, seed yield and biologic yield, that plant density of 35 plants/m2 has greatest. The number of branches were significantly more in density of 25 plants/m2. Hashem cultivar had greatert plant height, first pod height and biologic yield. So Arman cultivar had greatert harvest index. Treatment effects had not significant effects on some traits investigated. Howevere, using combinded treatments of narrow row spacing (40 or 50 cm) and higher plant density (35 plants/m2) producted greatest seed yield in two cultivar.