پاسخ‌هاي بيوشيميايي دو رقم انگور ساهاني و بيدانه سفيد به تغييرات پتانسيل آب خاك

Biochemical Responses of Grape cvs Sahani and Bidane-Sefid, Subjected to Progressive Drought

به منظور بررسي اثر تغييرات پتانسيل آب خاك بر برخي تغييرات بيوشيميايي دو رقم انگور (ساهاني و بيدانه سفيد) آزمايشي با چهار تيمار شامل پتانسيل آب خاك در حد 2/0- مگاپاسكال (شاهد)، 6/0-، 1- و 5/1- مگاپاسكال پتانسيل آب خاك (تيمارهاي تنش) در سال 1387 به اجرا درآمد. در اين آزمايش گياهان دو ساله انگور در گلدان‌هاي 18 ليتري محتوي خاك لومي كاشته شدند. هر تيمار شامل سه تكرار و هر تكرار با واحد آزمايشي شامل دو گلدان و هر گلدان داراي يك گياه بود. زماني كه پتانسيل آب خاك به حد فوق‌الذكر رسيد ميزان كلروفيل، كربوهيدرات‌هاي محلول، پروتيين كل، فعاليت آنزيم پراكسيداز و نسبت وزن خشك برگ بر سطح آن (LMA) اندازه‌گيري شدند. بر اساس نتايج اين پژوهش تيمارهاي خشكي اثر معني‌داري بر ميزان كلروفيل برگ دو رقم انگور مورد مطالعه گذاشته و در دو تيمار 1- و 5/1- مگاپاسكال نسبت به شاهد به طور معني‌داري كاهش يافت. رقم ساهاني داراي مقدار كلروفيل بيشتري در مقايسه با بيدانه سفيد بود. نسبت وزن خشك برگ بر سطح آن در رقم بيدانه سفيد تحت تيمار تنش شديد خشكي نسبت به تيمار شاهد كاهش يافت. ميزان LMA در رقم ساهاني بالاتر از رقم بيدانه سفيد بود. ميزان پروتيين‌هاي محلول در اثر تنش خشكي در تيمارهاي 1- و 5/1- مگاپاسكال نسبت به همديگر و تيمارهاي شاهد و 6/0- مگاپاسكال تفاوت معني‌داري را نشان دادند. فعاليت آنزيم پراكسيداز تحت تاثير تيمارهاي تنش خشكي قرار گرفته و به طور معني‌داري در تيمارهاي 1- و 5/1- مگاپاسكال نسبت به تيمارهاي شاهد و 6/0- مگاپاسكال افزايش يافت. در كل فعاليت اين آنزيم در رقم بيدانه‌سفيد بالاتر از رقم ساهاني بود. با افزايش شدت تنش خشكي افزايش فعاليت آنزيم در رقم ساهاني در مقايسه با رقم بيدانه‌سفيد افزايش بيشتري را نشان داد. ميزان كربوهيدرات‌هاي محلول تحت تاثير تيمارهاي تنش خشكي قرار گرفته و به طور معني‌داري در هر سه تيمار 6/0-، 1- و 5/1- مگاپاسكال در مقايسه با تيمار شاهد افزايش يافت. با توجه به يافته‌هاي پژوهش حاضر مي‌توان گفت كه رقم ساهاني داراي پتانسيل بالاتري براي مقابله با شرايط كم آبي در مقايسه با رقم بيدانه سفيد مي‌باشد.

The influence of water deprivation on potted grape (Vitis vinifera L.) was investigated. Leaf Mass Area (LMA) and biochemical responses, including chlorophyll, total protein, peroxidase activity, soluble carbohydrates, photosynthesis and stomatal conductance were assessed in leaves of ‘Sahani’ and ‘Bidane sefid’ grape cultivars subjected to progressive drought (soil water potentials of: -0.2, -0.6, -1 and -1.5 MPa). The results indicated temporary reduction in the level of chlorophyll content under drought stress conditions. ‘Sahani’ contained a higher level of chlorophyll in comparison with ‘Bidane sefid’. Leaf Mass Area (LMA) was significantly decreased in ‘Bidane sefid’ under drought stress. LMA in ‘Sahani’ was recorded as higher than in ‘Bidane sefid’. Protein content was significantly reduced in -1 and -1.5 MPa treatment as compared with control (-0.2MPa), and the -0.6 MPa treatment. Peroxidase activity increased with increase in soil water potential. Increase in peroxidase activity in ‘Sahani’ was higher than in ‘Bidane sefid’ in comparison with control. The study revealed that mild drought stress (-0.6 MPa) affects photosynthesis while moderate (-1 MPa) and severe (-1.5 MPa) drought stresses affected chlorophyll, protein, peroxides activity as well as soluble carbohydrate levels. The results, in total indicated that ‘Sahani’ was of a higher tolerance to drought conditions as compared with ‘Bidane sefid’.